SIBBINDA – Balimi mwa sikiliti sa Zambezi ba ba kalile kulima masimu abona baiketezi kucala lico zesashwi kwa linanga sina mauza ni mabele. Mwalilimo zefelile balimi mwasikiliti bacalanga hahulu mbonyi. Kono, bakeñisa kuzwelapili kwa linanga, balimi basikuluhezi kwa kucala lico zekona kumela nihakuna ni linanga ze cwale ka mwanja, mauza ni mabele isiñi mbonyi yetokwa hahulu mezi amañata.

Yomuñwi wabalimi bao ki Heritha Mafenyeho walilimo ze mashumi amane kuzwelela kwa munzi wa Nampengu mwa silalanda sa Sibbinda. Mwa pilu ya munzinyana mwa matakanyani, usupeza tundamo yetuna hasebeza katata kulima mubu wahae walihekele zesilezi. Asakwanisi kusebelisa mapulu kapa tirakita kulima, Mafenyeho ni banabahae bazuha kamapakela, bashimbile feela mihuma, ni tundamo yetuna kubona kuli nako ye yakulima haiba fiti neku. Yena ucala mauza, ili azibahala kakukona kumela nihakuna ni linanga.

Bakeñisa kuli hana masheleñi naiketezi kuleka peu ya mauza kufita ya mbonyi. Nihakulicwalo, usiala ana ni sepo yakuli “haiba inge lufumana pula yende lukaba ni kutulo yende.” Kuekeza fa mauza, nacezi mahapu kuli abe ni ze ñata. Zazi ni zazi, yena ni banabahae ba apeha mukushuko mwa mushitu, kuli lihola zeñata zebali kwa masimu basike bashwa tala. 

Zeo kaufela za eza Mafenyeho lisupeza butata balimi batalimana ni bona mwanaha kaufela, hakutaha kwa kucinca kwa mayemo alihalimu. Hana bulela hala kukala kwa njimo kansela wasilalanda sa Sibbinda Micky Lukaezi nahatelezi kuli kikwabutokwa kulela hande. “Munelelo wapula hausakonwa kunuhiwa inge mwalinako zakale,” nafile mamela. Kacwalo na elelize balimi kuli balele hande pili basika cala kuli basike baeza mafosisa. 

“Kucala lika kaufela mwa zazi liliñwi ki kozi yetuna, sihulu haiba pula haina kunela. Mucale lico za mina za mifutafuta ni kanako ye shelashelana kuli kube ni kutulo yende,” nabulezi.

Zeo ni halili cwalo, Mafenyeho usebeza katata ni hasina lisebeliso zeñata. Kansela nasusuelize balimi kusa zwafa mi naize “balimi basike bazwafa. 

Musebelise zemusweli kaufela, ikana yaba mihuma. Sinotolo kikusebelisa kaufela semuna ni sona.” Likande la Mafenyeho lisupeza tundamo ni sepo, patululo ya tata balimi banaha Namibia, kuli nihakuna ni lisitataliso, bazwelapili kulima masimu abona kuli bakone kufepa mabasi abona ni sicaba.