Omapungu okudja koSouth Africa a indikwa 

Omapungu okudja koSouth Africa a indikwa 

Auleria Wakudumo 

Ouministeli wounamapya, omeva nomatalululo omadu owa indika okueta moNamibia omapungu noilongwamo aishe hai di momapungu oshoyo oilongwamo aishe hai di momilunga okudja koitopolwa imwe yaSouth Africa molwa okapuka ka tukuka koitopolwa oyo. 

Ouministeli owa holola tau ti okapuka haka ifanwa ‘Bud Rot of Palms’ (Phytophthora palmoivora) ka tukuka momilunga no ‘Goss’s Wilt (hoclavibacter michiganensis) okapuka ka tukuka momapungu oka didilikwa moitopolwa ngaashi Free State, North- East oshoyo Mpumalanga oya lopotwa. 

Omukulunhuwiliki mouministeli wounamapya Ndiyakupi Nghituwamata okwa holola ta ti ouministeli owa longifa okatendo keameno loimeno okutula po eendjidikila (Act No.7 of 2008) opo ku kwashilipalekwe eameno loimeno moshilongo. 

Nghituwamata okwa weda po ta ti eendjidikila da tulwa po otadi kwatelwa po fiyo oitopolwa ya tumbulwa metetekelo oya kala ihena vali oupuka. 

“Omapungu noilongwamo aishe mwa kwatelwa eemweenge, oilyavala, nomwiidi wOgamagrass, Cfoxtail, Crabgrass, Johnsongrass noRyegrass omanga omilunga noilongwamo asihe ngaashi orubber, durian, coconut, cocoa, breadfruit oshoyo omapapaye,” Nghituwamata ta ti. 

Nghituwamata okwa holola yo ta ti ouministeli otau ka pombela oimeno moNamibia opo iha kwatwe koupuka va tukuka moitopolwa imwe yaSouth Africa. 

Ouministeli otau twikile nokukala mekwatafano nomelongelo kumwe naSouth Africa okupewa ouyelele kombinga yoshinima eshi. 

Ouministeli otau indile keshe umwe ha kufa omapungu noinima ya wedwa po opo veli ufe keemhango da tulwa po, ku keelelwe etukuko lokapuka noimeno yaNamibia. 

-wakudumoauleria@gmail.com