Auleria Wakudumo
Omulumehu weedula 31 okwa holola kutya okwa fiwa pomutenya kelelo lodoolopa yaShakati eshi la kwata ko nokukufa ko omafiya aye ohaasa, oo ha longifa okuyofa ominghaka naikwao mepandaanda opo a mone oyuuyemo.
Kanghameni Simon okwa holola kutya elelo lodoolopa yaShakati ola kwata ko omafiya oo haa longele keehaasa e li ahamano, atatu makula namakwao opokati.
Elelo lodoolopa yaShakati ola li la yandja etumwalaka koradio tali kunghilile ovakwashiwana ovo hava ende tava yofa ominghaka momapandaanda opo va xulife po okulandifa omanga inali tuma ovanambelewa va ka kwate ko omafiya aeshe taa hangika modoolopa.
Simon okwa ti kutya okwa li eshi etumwalaka ola nhuninwa ashike Ovaangola ovo tava ende noutemba vomakala tava yofa ominghaka.
“Ame ohandi landifile ashike ponhele imwe, ihandi endaenda. Ihandi longifa yo omakala ngaashi vakwetu ashike ohandi longifa eehaasa okulandifa ominghaka dange. Ohandi kala ponhele imwe, kokule nomindilo shaashi ondi shi shi kutya eehaasa inadi kala popepi nomindilo,” Simon ta ti.
Simon okwa indila elelo lodoolopa yaShakati li ninge omahongo omomudingonoko shi na sha novalandifi vomomapandaanda.
“Otwa pumbwa ehongo kutya otu na oku lihumbata ngahelipi neenhele apa tu na okukala,” Simon ta indile.
Kakele kaasho, Simon ota pula yo elelo lodoolopa yaShakati opo li mu shunifile eehaasa daye opo a twikile nongeshefa yaye.
Simon okwa kuta ovanailonga vatatu Ovanamibia ovo ha longo navo okuyofa ominghaka, eembelela naikwao momapandaanda.
Simon okwa tameka okulandifa nombashikela konima eshi a kanifa oilonga yaye molwomikifi woCovid-19 momudo 2020.
“Otwa hala okulonga shili, kashipu ashike efimbo limwe ohatu yiwa moshipala kwaavo va pumbwa oku tu pukulula. Momapandaanda otu li mo nale hatu kolyele ovalandi navamwameme vokoAngola, ”Simon ta ti.
Simon okwa holola yo kutya Ovaangola ova pumbwa okutulilwa po omangabeko, tava hanyenwa ngaho shaashi paife omatala momapandaanda okwa hada ashike.
Omupopiliko welelo lodoolopa yaShakati Katarina Kamari okwa koleka kutya elelo lodoolopa yaShakati ola kwata ko nokukufa ko oilongifo aishe mwa kwatelwa eembashikela, omafiya naaishe oyo hai longifwa okuyofa nokuteleka ominghaka, omai naikwao modoolopa.
Kamari okwa ti elelo ola katuka onghatu ei eshi la didilika oiningwanima yomundilo uhe shiivike kutya owa etwa koshike modoolopa.
“Nonande itatu ti kutya omundilo owa etwa kovalandifi vomomapandaanda, otu na okukatuka onghatu opo tu xulife po oshinima eshi osheshi osha nyika oshiponga,”Kamari ta ti.
Kamari okwa weda po kutya ovalandifi voludi eli ova ninga vahapu tava landifile peenhele da nyika oshiponga ngaashi opeenhele dokunwifa omahooli, meepate, nomokati kovanhu.
“Otwa didilika oshiningwanima shimwe, ovakwashiwana va hanga omakala e na omundilo mepandaanda, a ufilwa po kwaavo tava landifa,” Kamari ta ti.
Kamari okwa holola kutya ovakwashiwana ova shiivifilwa etumwalaka moradio opo va hangwe va kufa mo oilongifo yavo momapandaanda nokuxulifa po okulandifa kwa tya ngaho.
Kamari okwa holola yo kutya elelo oli na omhumbwe yonhele yovalandifi vashona.
Omatala osho yo eenhele dishona dokulandifila modoolopa oda yada, osho sha eta elelo lodoolopa li konge eenhele dopakafimbo opo ovalandifi tava kala hava landifa omanga tava kongo onhele ikwao yokulandifila.
Kamari okwa ti ova didilika kutya odoolopa otai ya ovalandifi vahapu efiku nefiku.
Okwa ti ekufeko loinima yokulandifa inali nhuninwa ashike Ovaangola, ndele okeshe umwe ou ta landifa nomafiya ile keshe osho sha nyika oshiponga modoolopa.
Okwa li hatu yandje ehandukilo loN$150 opo omunhu a pewe oinima yaye oyo ya kufwa ko ashike otwa didilika kutya ovanhu ohava twikile ashike okulandifa shaashi okamaliwa okashona. Paife otwa tokola okufutifa oN$2 000 opo ashike tu xulife po oshinima sha tya ngaho, tu dule okukeelela oiningwanima yomundilo modoolopa.