Oprysa yonyama, ehundju nonyama yohunguriva mairambere otjikamba

Home Languages Oprysa yonyama, ehundju nonyama yohunguriva mairambere otjikamba

I Deon Schlecther

 

OTJOMUISE­- Ovaungurise vovihepua mo Namibia mberi kehi youzeu tjinga ozoprysa zo nyama nomahundju azaronda tjinene momautiro wombura indji, nai vakuramenua iyouzeu warue tjinga momayandero wa Tengarindi oprysa yonyama yohunguriva noviungurua viopohunguriva amairondo eyuru.

Ombuze ombi indji yeere Oritjavari oruveze omaÞunÿu omengi nguyeri morukondjo rokukondjisa okutua okaruhere mezumo kombunda yomayuva womasuviro ngakapita, nawina tjinga aeri oruveze rovahongua okuyaruka kotuveze tuao peke peke tuomahongero. Otuveze oturandise tuonyama, omahundju nonyama yohunguriva mOtjomuise, Oritjavari tuayauzire omayerurukiro wozoprysa inga omanene mena romapu peke peke nozo tjizehina otjiøa okutjita okuvatera tjinga aeri otjiøa tjitjiheri momasorero nondiero yawo.  Ozoprysa zonyama, nu tjinene zonyama yongombe, zeraise okuyeruruka nokuhina omatjayerero okuza momautiro wombura indji nu zayeruruka nozoperesende o 15 nganduu ko 20 monyama yoviøepo oviwa viwa. Kovarie vomahundju va Namibia ombura wina yautirire kombaze ombi tjinga oviøepo vio vanaa kuetu viomahundju inga o Hake, Kinglip no Monk amaviyeruruka mozoprysa nozoperesende pokati ko 70 no 80.

Virgilio de Sousa, omuini wo wonganda yovikuria indji o Virmar Deli Trading, ndjiri orandise ohongora yomahundju mOtjomuise, matja oprysa yomahundju yahingi amaiyeruruka momautiro wombura indji. Oviøepo avihe imbi vio vanaa kuetu viaririrako ondiru. Otjosisanekero matja  otjimbakete tjozokirongarama ndano zo Hake tjavaza o N$270 ombura indji okusasaneka nombura ndjazuko oruveze tjingero tjitjari po N$165. ™Oprysa yo Horse Mackerel kaiya njinganjinga  nu indji oombuze  aiyerike ndjimaingara ombua mena ro kutja ehundju otjiriwa tjitjitjata tjinene kovandu mbehayenene,∫ matja. Oprysa yo Hake potuveze peke peke mOtjomuise aa itupuka pokati ko N$89 no N$99 mokirongarama; o Steenbras pokati ko N$140 no N$145; o Kabeljou pokati ko N$98 no N$110 no Horse Mackerel okuza po N$98 okukahaka mo N$110. Ozoprysa zonyama yohunguriva mazetupuka pokati ko N$39.99 mo kirongarama no N$42.99 moutumbo nourama no N$42 motjari nohunguriva aihe.

Oprysa yonyama oserandu maipambaha pokati ko N$110 no N$122 mo kirongarama ngunda onyama yotjititjevango airi pokati ko N$110 no N$122 mo kirongarama ngunda imba mbumavezeri ozondumba  amaveso kuundjira ko okusuta pokati ko N$135 no N$155 mo kirongarama.  Ozoprysa zomahundju inga ngasuverua tjinene wina zayeruruka tjinene nu nozoperesende o 80 mutjiva ngunda wina ovarie vovikuria amaveso okuundjira ko ozoprysa ozombe zohunguriva otjitamba itji tjitjazu nokutjiukisa ozoprysa zatjo momayandero womueze mbumauyende. Otjiuru otjikaendise tjoviungura monganda indji o Namibia Poultry Industries, David Koen, marakiza kutja kapena omuano warue omayerurukiro omanene woprysa yohunguriva kayena omatjayerero. ™Nai turi mokukonÿonona kutja otjitamba tjatia okuhungama pi okuuta momautiro wombura indji nu tjimatutara ku avihe matuso okutjivisa omayerurukiro mozoprysa zohunguruiva momayandero wa Tengarindi.∫

™Oprysa yoruhere nduturanda okuza ko South Africa yayeruruka no N$800 motona nu nai otona ikosa o N$3800. Tjingetjo oprysa yotjikuhuna tjomaze inga osoya tjituungurisa otjovikuria yayeruruka tjinene. Ozoperesende o 75 zovikuria vietu viozohunguriva   nu nokuhina ovikuria imbi eÞe kanaa tuhupu. Tuna oruhere nduayenene movipukiro otjovikuria nganduu komayandero wa Seninarindi posia kombunda ya nao matukatjivirua imbo kutja matutjitivi,∫ Koen matjeme nao. Quinton Keys, omuni wo Namib Meat Supplies matja wasere okuyera ozoprysa zonyama ye ape nozoperesende 18 mena rouheøa wonyama yongombe ombua noprysa yokombanda ovature va Angola nÿuvesuta kozongombe za Namibia.

™Ovarande va Angola vozongombe za Namibia vaungurisa ourumbu wo 2013 mo Namibia kombuiro yawo katjotjiri. Varanda nu ngunda noho veranda ozongombe mo Namibia kovikoti omuano mbuhina wakarereko nu mena rokutja vesuta nOzondola za America, kuwo omaungurisiro wotjimariva nawa posia ihi tjitua ovatumba ngombe va Namibia kehi yoninikizire ondeu mena rokutja owo kanaa veyenene okurarakana nozoprysa indo nÿesutua iyo Vaangola mena roungundipare wo Randa oyo ndjakutua kuna Ondola ya Namibia. Mena rourumbu ovatumba ngombe va Namibia ovengi varandisa nganduu kozoperesende o 70  zovinamuinjo viao, nonyama yongombe yarira onÿeu okuiimuna eyuva arihe,∫ Keys matja.

Omunane wo Hartlief Continental Meat Products, Fanie du Plessis, matja o Hartlief yasere okuyerurura oprysa yayo yonyama yongombe nonÿu nozoperesende hamboumue posia arakiza kutja ongaro indji maiyenene okurundurukira kouvi motjiveke poo vivari indu ouhepe wonyama nounduri woviungurisiwa tjiwa riama komurungu. ™Matutarere ongaro indji nu ndoovazu kaipuire, otjimariva tjituungurisa tjokombanda matjivaza ovarande tjimanga poo kombunda,∫ du Plessis matja. Omuni wonganda yonyama indji o Almore mo Khomasdal, Allen Bampton una keisa onyama yongombe nonÿu ohapo posia ukondja ouzeu nozoprysa nÿeyerurukira ko. ™Mbiri mongetjeva okutjita otjimariva nu mbiungurisa otjimariva otjingi nu ouhumandu otjimbasere okukapitisa omayerurukiro woprysa inga kovarande vandje,∫ eye matja. Dirgit Eckwert wonganda yonyama ya Kongova, o Klein Windhoek Schlachterei, matja omanjingotero inga wouhepe wonyama oserandu  maveyemunu tjimayeveÞunu nawina omayerurukiro woprysa. ™Ozoprysa zatjiva vioviungurua vietu vionjama yayeruruka nozoperesende nÿumazevaza o 20 mena rongaro indji,∫ eye wayauza.