KATIMA MULILO – Bakwaezi ba limbayambaya zelonga libyana (matiraki) kuzwelela mwanaha Zambia, Lamubulo nebakile banga nako kwa mipateho yabona kuitumela kunyandi mueteleli wanaha Hage Geingob, katuso yahae mwasikiliti sa linaha zefumaneha mbowela wa afilika (SADC). Kamita banganga misipili yemitelele kuzwa likamba la Walvis Bay kufita mwa Katima Mulilo kuliba Ndola mwanaha Zambia ni Lonshi mwanaha DRC.
New Era neikopanyize ni bakwaezi babañwi kwamuseto wa Katima Mulilo, teñi neba libelezi kulukululwa kibabeleki ba kwamuseto kuli bazwelepili ni musipili wakuliba Walvis, kuyo zwelela kwalinaha zeshelashena mwa mbowela wa Afilika, nikufetulana cwalo. David Siseke yana kwaeza kuzwa Walvis Bay kuliba mwanaha Zambia nafitisize manzwi ahae amatomolapilu.
“Lufitisa manzwi aluna amatomolapilu kwanaha. Luziba kuli lulatehezwi kimuetapili yomutuna. Na luezeza lika zetuna. Natokomela ni bakwaezi bamatiraki kuzwelela mwalinaha zeñwi. Natokomela mi nalufile kozo ye luikola kachenu. Luikutwa kuba mwa kozo halunze lukwaeza mwanaha Namibia,” nekubulezi Siseke.
Buñata bwa limbayambaya neli longile Mukula, ili kota yesilelelizwe hahulu yefumaneha mwanaha Zambia. Buñata bwa bakwaezi bahupula Geingob kamusebezi wahae omunde mwakulumelela litekisano mwa SADC. Taba yehupulwa hahulu kiya silimo sa 2017, hana kile alizeza mueteleli wanaha Zambia kanako yeo Edgar Lungu, kutusa kulukulula matiraki alikana 200 hala’ 400 ane akwalezwi mwanaha Zambia.
Matiraki nakwalezwi alongile kota ya mukula mwanaha Zambia, mapokola banaha yani hane balika kutalima ni kunyatisisa mampampili ateñi, kasamulaho akuli alukululwe kuliba linaha za Namibia, South Africa ni Tanzania. Mukwaezi Jacob Piri naize “lulatehezwi mueteleli waniti mwa SADC. Neli muuna wapilu yende. Nabulukile kozo mwasikiliti ni baeteleli babañwi balinaha ili kuli lukone kulonga libyana zaluna kusina butata.”
Mukwaezi yomuñwi Winda Katjali, yanaliba kwa Kasumbalesa mwanaha DRC kuzwelela Walvis Bay, naize: “Sina hamuziba, Zambia ni Namibia kibahabo. Bokukwaluna ni baeteleli baluna basebelize hamoho. Nibata feela kukupa bayahi banaha Namibia kuswalisana ni kulila mushemi waluna ka kozo.” Gift Kangombe niyena nafitisize manzwi ahae amatomola pilu kwabayahi banaha Namibaia. “Muña Bupilo aombaombe lubasi lwa nyandi mueteli ni naha kabupala. Luikutwa hahulu maswabi; lulila hamoho,” nabulezi.