ONGWEDIVAS – Helena Hatutales, Oshikoto |Kharib di tarekhoes ge !kharu ge disi kurina ǂuruse HIVs |kha ûihâ tsî noxopa |gaisase ra ai!gû.
Nē 34 kurixa Hatutales ge New Erab di ǂhôare-aosa ge mîba, ǁîs ge 2004ǁî kurib !nâ HIVs xoxorosas tani hâsa a ǂansa. ǁîs ge ǁnā ǁaeb !nâ |guis khami ī |gaisa |ae-i tsîna ūhâ tama ge hâ i, hoaras gere hō!ân ge ǁkhais tsî tsûadanab tsâsiga.
“Tita ge kaise ra !gôa!gâ Sida Îtseb ge dība tena |gui timî tsî ta ge HIV positif ta a ti a ǂan !âisendi khao!gâsa xu nētsēs kōse,” tis ge Hatutalesa gem î. Hatutales ge |gam kurixa |gôarosa ūhâ hîas |ûs ose noxopa sams air a daisisa !naetoasa xu ǁaupexa kurib |gaiba nēsi. Xawes ge !gâi!gâxase nē |gôarosa a HIV nexatif. !Aru|îs ge Hatutalesa ra mî, ǁîs ge ǁaupexa disi kuriga a ū ǂhaitsise ǁîs di !haros HIVs ǂnamipesa hâsa ǂoaxa-ūsa, xawes ǁîsa kaise a ǂhâǂhâsabahesa ǁîs di ûiǂgaroba ǁaes |kha |goragusa, ǁîs di ǂhôas |nîsi naun hîa HIVsa ūhâna !gâi |gaub !nâ nî ǂgaoǂgao!nâsa în ǂuruse ûisa ǁgūba !ao-o!nâse tsî ǂgaiǂnûi|khāhesa !ao tamases tsîna.
“Nēgu ge disi kuriga tsî kai xū-e sī!nâsa. Tita ge ti Eloba ǂâuhâse a gangan ǁoa tsî ra ǂgom!gâ nau ǂkhamkhoena tā nî ǂgaoǂgao!nâsa ǂuruse ûisa,” tis ge Hatutalesa ge mî. ǁÎs ge ge mî, ǁîs kaise ge !gombahe isa ǁîs di HIVs mâsib |kha ǂhaitsise ǂoaxasa ǁîs gere !ao amaga |aokhoen nēs xa mâti nî tsâ|khāhesa xui-ao. Hatutales ge ge mî, ǁîs ge !nāsa ǁaega |aokhoena |noreǂhôan ase ǁîs di HIVs mâsib xa gere mîbasa ǁîna amaba ǁnâus !aroma aiǂhumis !aroma. Nausas ge ǁîs di ǂhaitsise ǂanǂansensa ǁîs |aokhoena kaise !gomba i xawen ge ega ge ū!oa ǁîs ge kaise ûib !oagu !gâi tanisensa ūhâ i amaga. Hatutales hîa xū-i xa !ao tsî ǁgoe-oa tamas tsî sîsenosib xa !hao!nāsi peren tsî ǁganna ra ǁamaxus ge ge mî, |hûhâsib noxopa hoatsama a |ū tamas ka io ǁnâu!ā tama hâsa mâtin HIVsa ūhâ khoen |kha nî hâsa. Nēsas ra mîbas ge |nî ǁaegan khoena ǁîs ǂûna ǁama ǂgao tama ra īsa ǁîs di HIS mâsib !aroma. Nēs ge kaise a tsûsa !khaisa, “Tita |gūsets ga hā tsî tita ra ǁamaxu ǂûn xa ǁama tsî a ǂû ots sats tsîna nē xoxorosa nî hō tamas ge, xawen ge khoena hâ ti ǂharugub xō|khā !kharu tsî ǁnâu ta rase ra mîna, ǁîn HIVsa ūhâ khoe-i ǂû-e ǁama tide ti,” tis ge Hatutalesa ge mî.
Hatutales ge ge mî, HIVsa ūhâs !hūbaib |ams ti ǂâibasen tama hâsa tsî nēs |kha nau hâ ǂkhamkhoen hîa HIVsa ūhâna ra ǂgaoǂgao!nâ in tā !hūbaib di ǁgâi|āgu tsî ǁgâi!gamdi !nâ māǁnâsen xawe ais ǁga ǁgūbasen tsî ǂuru mûǂuib |kha ûibasen tsî gaxuse ûi ǁkhā.