Omutjange wOnganda
OTJOMUISE- O Ministeri yOtutumbo nOvikunwa, Omeva nOmahwa maitjivisa ovaÞuta avehe notjiwa¿a omatambukiro weteva mOmbombo mOrukondua rwa Kunene namorumbo rovipuka rwa Bwabwata mOrukondwa rwa Kavango kOutjiro.
Omatambukiro womutjise imbwi mozondendera inÿo motukondwa itwo yayauzirwe tjiyari etenga komwezembwi.
Oviamwinyo avihe kumwe o 92 (ozonÿu nozongombo), ozongomeb ndatu (3) nousino utatu (3) waÞire mOmbombo. Tjiyari hambombari komwezembwi eteva rahakerwe movandu o 13 mOkunene ou¿epo o 35 wotjiwa¿a mozondendera za Mbombo tjivarire onyama yovinamwinyo mbyerikokerere. Posya kundinondi kapeyaÞa omundu mo Kunene.
Omatambukiro warwe yari morumbo rovipuka rwa Bwabwata mOrukondwa rwa Kavango kOutjiro tjiyari etenga komwezembwi ozonyati o 23 tjizakokere. Kapeyakara ovinamwinyo poo ovandu mbaminikwa eteva morumbo indwi. Eteva omutjise omuzeu tjinene mbuza mondwi ndjitjiukwa otjo Bacillus anthracis. Tjinene uvera movipuka mbirya oviyao nandarire kokutja ovipuka vyarwe nawina ozondera viyenena okuuvera.
Ovakaneno wawo oungindipare; omasuvaneno omazeu; okutekateka, okuzezera omaÞupa nokurivandapehi; okuhina okunyamisisa nokuhikika omaihi; okuhukura; ondiro yatjimanga nokuhina otjiraisiro kaani tjomutjise; okuziza ombinÿu onÿorozu okuza mozondovi tjimuna otjinyo, omayuru nokongotwe; no tjinamwinyo tjitjateteva tjisura natjiworo tjimanga.
Movandu eteva mariyenene okuraisa ovi¿enge vitatu ovinene noviraisiro imbi maviyenene okusurumuka moure womayuva hambombari
97) okuza nokutoora ondwi indji.
Omahwangero ngazu motjito poo ponaparwe pupaihamwa komukova. Inga oomahwangero negmunikwa tjinene nowo wina omburi omutjise omupupu womutjise imbwi mbuhakahana okupangwa. Owo potwingi kauzepa omundu.
Movikaneno wawo muna omusuro mbumauhamwa tjimuna omundu warumatwa iyokapuka owo ohakahana mbutanaukira motjivavive otjizoozu mondivitivi tjimatjiihamwa.
Omusuro motjirwaro nombwise.
Ondwi indji iza mehi nu tjinene itoorwa iyovinamwinyo vyoponganda nawina ovipuka vyomokuti. Ovipuka viyenena okuvera tjivyayata mondambo yehi ndinondwindji, oruhapo poo omeva. Movandu omutjise imbwi tjinene uza movinawminyo mbiunawo ndoovazu ovandu vatunu kuvyo poo kovyungurwa vyovianmwinyo imbi. Eteva tjinene karizu komundu okuyenda komundu warwe. Kangamwa auhe ngatunu kondambo ndjinondwi mayenene okuvera.
Ovitjitwa imbi poo ovandu mbeungura motjitamba maveyenene okuvera.
Ovandu mbeungura novize vyopovinamwinyo
Ozonganga zovinamwinyo
Ovatumbe vovinamwinyo
Ovaryange
Ovaungure vozonganda ozondare nozongondonene zozombindu zovinamwinyo
Ovandu mbekavatera puopatambuka omutjise imbwi
Okuutjurura
Kara kokure novitjitwa tjimuna
Okurya onyama ndjazu poo ndjaÞunu kotjinamwinyo tjitjahwangwa poo omutundu watjo.
Ungurisa ovyungurisiwa vyokuritjevera tjimoungura novinamwinyo poo omitundu mbya hwangwa.
Okuungurisa omiti vyokukohorora tjiwari popezu nondwi indji.
Okuzirira komatambukiro inga o ministeri yatoorere omukambo umwe novitjitwa imbi ombi maitwa momaunguriro kondjururiro wawo.
Omatjayerero womanyinganyingiro wovinamwinyo okuza, okuyenda namoukoto wozondendera nÿaÞunwa Ombombo no Bwabwata.
Omakonÿononeno iyovaungure vorupa rouveruke wovinawminyo movyundua notuveze ongondoroka notuveze tutwaÞunwa ape ozo kirometa o 30 okuza komunda umwe okuyaruka kuwarwe.
Omayendero wozongombe, ozonÿu nozongombo nÿumazehakwa kutja zahwangwa mozondendera nÿumazehakerwa momutjise imbwi.
Omakonÿononeno iyovaungure voministeri yOtututmbo nOvikunwa nOyozondendera nOvaryange mOrumbo rOvipuka rwa Bwabwata okutara kokutja omutjise mapeya wahandjauka pupeÞapi.
Ovaungure vo Ministeri yOtutumbo nOvikunwa nOyouveruke nOnÿunino yOtjiwa¿a mazekara pamwe norukosi rondjivisiro mozondendera nÿaÞunwa okuhonga oviwa¿a eteva.
Ondjira komurungu:
otjinamwinyo kangamwa tjitjerikokere KAKUSERE OKU¬UNWA nokuhina ozombanda ozotjayere; okupururwa poo okuriwa nomberoo yorupa romitjsie wovinawminyo ndjiri popezi maiso okutjitjisiwa kutja omo (Puwo pongoze: 065-273012 po Ombwenge pongoze 065-255016).
OvaÞuta kwarwe mavekwamberwako kutja katjotjiri vayende ovinawminyo vyawo ombura aihe keteva.
Kangamwamomundu ngwawana neteva (kutja wari onyama poo waÞunu kotjinamwinyo tjitjavere poo komutundu watjo) poo ngumamunika ayo unoviraisiro weteva maso okuyenda tjimanga ropopezu romapangero okukatarewa nokukapngwa.
O Ministeri yOtutumbo nOvikunwa nOyouveruke punomauhonaparwe wozongomainde, ovaÞuta novanarupa varwe maveungura pamwe okutjita owatjiri koutja omitindu vyovinamwinyo mbyavere eteva vyaisapewa, nonyama nawina okukohorora oruveze puvyari.