Ovanafikola kofikola Imbili Combined School ve li meendodo dopetameko okudja ondodo yotete fiyo onhi-3 ohava kala ashike ve li pondje tava danauka pefimbo vakwao tava longwa shaashi pofikola kape na eengulufikola da wana dokulongela.
Ovanafikola 105 ve li meendodo dopetameko inava tamekwa okulongwa natango konima eshi eengulufiola davo dapekwa ko komhepo omudo wa djako muNovomba.
Ofikola Imbili Combined School oili momukunda Engela moshitukulwa shaHangwena.
Edi oda kolekwa komunhufikola pofikola Imbili Combined School Hilka Xuxwa eshi a hololoka ta ti ofikola oya taalela omashongo eengulufikola dokulongela ina diwana ovanafikola.
Okwa ti etungo e li lapepwa ko komhepo okwa li lina yoo vali ondodo onhi-9, ombelewa yaye noshoyo onduda yokupungula onghee paife ovanafikola ve li mondodo onhi-9 ohava longelwa koshi yotenda.
“Onda shivifila ombelewa yomukulunhuwiliki moshitukulwa shaHangwena ashike fiyo opapa ina tu mona omakwafo. Otenda ei hai longelwa ovanafikola otwe i pewa komukwashiwana opo tu dule okulongela mo ovanafikola,” Xuxwa ta hokolola. Xuxwa okwa ti ngeenge odula tai loko motenda omo ha mu longelwa ovanafikola oha mu talama omeva noshoyo okupepwa po komhepo.
“Pefimbo lomutenya motenda oha mu kala mwapupyala onghee eshi ohashi piyaneke ovanafikola vehe li tule mo ngeenge omuhongifikola ta longo,” ta ti.
Okwa weda po ta ti eendodo ngaashi onhi-5 fiyo onhi-8 ohadi longelwa meengulufikola doubashu ashike navo ohava talama omeva ngeenge odula tai loko.
Xuxwa okwa weda po yoo vali omashongo ngaashi ovanafikola vehe na oipundi shaashi ovanafikola vamwe ohava etelele oipundi yavo vene noshoyo mofikola muhe na hamushanga nokeumbo lovahongifikola kuhe na omeva.
“Ngeenge owa i meengulufikola oto hange mo oipundi yoipilangi ya ningwa kovahongifikola,” ta ti.
Umwe womuhongifikola naye okwa hokolola ta ti ohava longo noudjuu shaashi kavena sha oikwafifo ya wana okulongifa moilongwa yavo onghee eshi otashi duku okueta ovanafikola vadope.
Ovanafikola vondodo-9 ova pula epangelo opo li kale lakandula po diva omukundu ou shaashi natango odula oili metifa lokuloka.
Eshi a kwatafana naKundana omukulunhuwiliki wehongo moshitukulwa shaHangwena Isak Hamatwi okwa ti ombelewa yaye oya didilika omashongo a taalelwa kofikola Imbili Combined School.
“Ohandi ka tuma ehangano hali tungu opo li uye okulongulula eengulufikola edi da pepwa po komhepo,” Hamatwi ta ti.