Aron Mushaukwa
KATIMA MULILO – Mubakweli Likwambu wa Mañusa ni Zibo Yakuambola Emma Theofelus viki yefelile nailo zibahaza musha wakubabaza lisupo zanaha mwasikiliti sa Zambezi.
Mukopano notisize hamoho bayemeli kuzwelela mitayi yeshelashelana mwasikiliti, kungelela cwalo ni baeteleli balipolitiki, babeleki bamulao ni baituti kuzwelela kwalikolo zebalwa. Kuzibahaza nekukalile ka kucaula kuzwa kwamusika wa Katima Mulilo kuliba sikolo sa litopa zepahami sa Caprivi, teñi zibahazo neilo ezahalela.
Kanako yazibahazo Theofelus nakupile bayahi basikiliti sa Zambezi kuamuhela musha. “Kaku utwisisa ni kukuteka lisupo zeo, lutiiseza tamahano yanaha yaluna ni kuba nikabelo mwakuzwiseza pata sizo saluna,” nekubulezi Theofelus. Mubakweli likwambuyu nabulezi hape kuli lisupo zanaha ki pizo yakuli bayahi basikiliti sa Zambezi ni naha kabupala, baeze sesiñwi nikutahisa zibo yakobawela ni buikuhumuso, hamoho cwalo nikufa mutala kubabanca ni masika asataha. “Luna nikolo yakuluta baituti babanyinyani kuikuhumuseza sizo sabona ni buitumelo bobutungile hala lisupo zelutamahanya,” nabulezi.
Mwamanzwi ahae, mubusisi wasikiliti sa Zambezi Lawrence Sampofu, nahatelezi kuli zibahazo yamwasikiliti neli matatekelo amusipili wakuyandulula kutwisiso yalisupo zanaha mwasikiliti. Nazwezipili kukupa babanca kuba nikabelo sakata mwanaha. “Babañwi bakumina muhupula kuiponda, taba yeo imaswe. Muhupule naha Namibia pili; musike mwabulela kuli Namibia ika ni ezezañi. Muipuze mina beñi, muka ezezañi Namibia? Muka ezezañi bashemi bamina? Muka ezezañi lubasi lwaamina?” nekukupile Sampofu.
Musha wakubabaza lisupo zanaha ulela kuhulisa zibahazo yanaha, buitomboli, ni bayahi banaha Namibia kuikuhumuseza naha yabona. Ubata kulemusa sicaba zeswanela kueziwa hala lisupo zanaha Namibia ni butokwa bwa lisupo zeo. Sihulu hala litaba zakupaheka nikuwisa ndela yanaha, zeswanelwa kueziwa hakuopelwa pina yanaha ni toloko yamibala yefumaneha fandembela yanaha. Musha nokile wazibahazwa lapilli kilikolo la mañusa (ICT) mwa Swakopmund mwakweli ya Mbuwana unumwaha, mi usweli kuzibahazwa mwalikiliti zanaha kaufela zelishumi kazene.