Lipiho za butuku bwa Malaria likutezi fafasi mwa likiliti za mutulo wanaha Namibia. Ili tiululo kwa lipiho zene sweli kunanuha, teñi myandanda neba swalezwi butuku bo mwa likiliti za Omusati, Oshikoto, Ohangwena ni Oshana. Lipiho zakunanuha kwa butuku bwa malaria mwa likiliti zeo neli bihilwe kwa makalo asilimo se, mi neli tisize lipilaelo kwa babeleki ba makete.
Mwahala 10 ni 16 Yowa unumwaha, Oshikoto ni Omusati neli bihile lipiho ze 20 ni 21, kutatamana cwalo. Ohangwena mwa mazazi awo nesika fa lipiho. Batu bamashumi amabeli kababalalu neba timezi kwa butuku bwa malaria kuzwa ñohola mwa kweli ya Yenda, mi lipiho ze 4 356 neli bihilwe mwa Ohangwena, Omusati, Oshikoto ni Oshana kuzwa Yenda 2024.
Muzamaisi wa makete mwa sikiliti sa Ohangwena Odon Nkongolo naize mwa liviki zetalu zefelile lipiho za butuku bwa malaria neli kutezi fafasi ka 60% ni 75%. “Lipiho zende zakukutela fafasi. Sepo yaluna kikuli nako yetata kikale ifela. Lipiho zene pahama kuzwa Yenda 2024 kutisa viki yefelile mwa Ohangwena liyemi fa 3 831, ba 697 neba lobalizwe mwalipatela mi basupile neba timezi. Hakuna lipiho zenca,” nabulezi.
Muzamaisi walikolo la makete mwa Omusati Alfons Amoomo nanyatezi kuli sikiliti sitalimana ni kufukuzeha kwa lipiho za butuku bwa malaria.
“Kanako ya cwale, lipiho za malaria lisweli kukutela fafasi hahulu. Hañata nelufa lipiho ze 500 mwa viki, kono lipiho zeo likutezi fafasi,” nabulezi. Naize hañata lipiho zakuyambula butuku bwa malaria likutela fafasi mwa linako za litabula, kakuli pula ikukisa mai aminañi, mi ikona kubakuli pula haika siya kunela lipiho zenca zakona kubihiwa.
Nasusu elize sicaba kutokomela, nikubona kuli habasiyi mezi inge ayemi mabapa ni mandu abona ni kubona kuli baya kwa lipatela basakala feela kubona lisupo. Muetapili wa sikiliti sa Oshikoto Joshua Nghipangelwa naize lipiho ze 196 za malaria neli bihilwe mwa kweli ya Ñulule feela ñohola. Kukala viki yefelile, neku bihilwe feela lipiho zemashumi amabeli.