Omwaalu gwaantu ya kwatwa komukithi gwamalaria ogwa shuna pevi miitopolwa yokonooli omanga yimwe inayi lopota nando omuntu gumwe, okuyeleka naasho omalaria ga kala taga lopotwa ge li pombanda oomwedhi dha zi ko.
Okuza momasiku 10 sigo 16 gaFebuluali nuumvo Omusati ogwa ndhindhilike aantu 21 ya kwatwa komalaria, omanga Oshikoto ye li 20, noshitopolwa shaHangwena inashi lopota nando osha.
Miitopolwa Ohangwena Oshana, Omusati osho wo Oshana aantu ye li 23 oya hulitha komukithi gomalaria okuza omumvo gwa yi muKotomba sigo omwedhi nguka, omanga aantu ye li 4 356 ya ndhindhilikwa ye na omukithi ngoka.
Omukuluntu guuhaku koshitopowa shaHangwena Odon Nkongolo okwa ti, miiwike ya piti itatu oshitopolwa osha ndhindhilike eshunopevi lyomalaria noopelesenda 75.
“Okuza Kotomba gwomumvo gwa yi sigo onena Ohangwena oya thikama naantu 3 831 ye na malaria, aantu 697 oya taambelwa moombete osho wo yaheyali ya hulitha kumalaria. Ano inamu lopotwa we malaria sigo onena ,” ta fatuula ngaaka.
Nkongolo okwa popi kutya uuministeli owa kala nokutsininina moshitopolwa, okugandja omalongo kaakalimo nkene ye na okukelela oomwe osho wo okugandja uuhaku.
Alfons Amoomo, omukuluntu guuhaku moshitopolwa shaMusati okwa ti omalaria oga shuna pevi noonkondo.
“Shito ohatu lopota aantu 500 moshiwike ihe nena oye li ashike 21, “ta popi ngaaka.
Ta fatulula kutya olundji ethimbo lyomvula oomwe ndhoka odho hadhi taandelelitha malaria, ihadhi kala odhindji oshoka omayi gadho ohaga yi nomeya.
Onkene oomwe ohadhi ka indjipala ashike pethimbo omeya taga pwiinine, lyo olyo nee ethimbo malaria hayi yi pombanda.
“Nonando omwaalu gwaamboka ya kwatwa gwa shuna pevi otatu tsikile okukumagidha oshigwana shi longithe omikalo adhihe okukelela oomwe,” ta kumagidha ngaaka.
Nonando efundja ndyoka lyi li moshitopolwa shaMusati lya tula aakalimo muupyakadhi okutaaguluka omeya, Amoomo okwa ti, kape na ehala lyuuhaku lya pata sigo oompaka.
“Intu lopotelwa natango omahala guuhaku ga pata omolwefundja, omahala guuhaku ogendji oge li pooha dhopate,” ta ti ngaaka.
Kansela gwoshikandjohogololo Outapi Immanuel Shikongo moonkundathana noshifo shika okwa ti omikunda dhimwe kOutapi odha dhingolokwa komeya gefundja taga zi koAngola onkene oondjila okuya komahala ngaashi iipangelo oga tetwa ko komeya.
“Ohashi kala oshidhigu aakulupe naanona aashona okupita momeya. No ngele omvula oya tsikile okuloka ngaashi tashi popiwa tayi ya momasiku twa taalela, komikunda hoka otaku ka yiwa ashike nomadhakadhaka,” ta ti ngaaka.
-vkaapanda@nepc.com.na