Malarias ge Namibiab !nâ ǀgaisase ra !khāǂoa … 100 khoen ge 10 tsēdi ǁ-aeb !nâ ǁōhâ

Malarias ge Namibiab !nâ ǀgaisase ra !khāǂoa … 100 khoen ge 10 tsēdi ǁ-aeb !nâ ǁōhâ

OSHAKATI … ǁAupexan ge 100 khoena ûiga malarias xa 10 tsēdi -ǁaeb !nâ ǂoa!nâ hâ, Namibiab ra hoan xa kaise a ǁkhō-khōsa khoraǂuisens malarias  disa !kharu ge kuriga !nâ hō!âsa xu ra !huise. 

Nē ǁkhaeheǁoasase ra ǂharo malarias ǁōgu ge ǂhanub tsî ǂurusib mâisan tsîn hoana ǂâiǂhansens !nâ ge mâi, -ǁnāpas !Hūb di ǁ-ûs, Netumbo Nandi-Ndaitwahsa, nē mâsib xa sâo!nâ kaihe tsî ǁgariǁgarisa ǁkhaubas ǀgaugu di sîsentsoatsoasa ra ǂgaoǂherese. Ministeris ǂUrusib tsî ǀHûhâsi !Oabadi dis ge ge mî, 95 malarias ǁ-ōgu ge 20 !Hoaǂkhaib 2025 kōse !nurihesa tsî 5 226 ǀgaisase a tsâǀkhāsa ǀae-aona nēsis kōse ǀae-omdi !nâ ūǂgāhe hâse. 

ǀHaob ain ge !hūb a ǂhabase 56 130  malarias !nae!khaina nēsis kōse !nurihe hâ, !kharu ge kurigu ǀkha i kara goweǀnōheo, o ǀgaisase ǀarosen hâ !gôaba !khōǂgā hâse. ǂOa ge kurib !gôagu ge ra ǁgau, Namibiab ge 39 500 malarias !nae!khaidi tsî 58 ǁōgu tsîna ūhâ i !khaisa, ǁnā-amaga i ge nē kurib di !gôaga hoana ra ǁgoeǂam tsî !naua!noexa dā!harode ǂhâba hâ. !Hūǁînas ge Hoa !Hūbaisi Sîsenaon Tsēdīs ǁâudīb !aroma Oshakatis Aitsamamâbasens ǂGāb tawa gere gowaǀî soab ais ge Nandi-Ndaitwahsa ǁanǂgāsabena gere ǂgan, in ǀnai ǁkhaubas ǀgauga tsoatsoa-ūbasen. ǂUrusib ministers, Esperence Luvindaos ge ge ǂanǂan, malarias khoraǂuisens 10 ǀkhariga tsâǀkhā hâsa, ǀonǂgais ai Ohangwenab, Omusatib, Oshanab, Oshikotob, Otjozondjupab, Omahekeb, Kavangob Huriǂoas, Kavangob Aiǂoas, Kuneneb tsî Zambezib hâga. 

Ministers ge mîs ge, malarias !gôagu ǀgaisase nē ǀkharigu !nâ ge ǂharosa, !gōsase nē ǀapi ǁ-aeb !nâ. “Malarias ge kurikama ǁ-ōsa tsî ǁ-nāamaga !gôagu âsa ǀnanu ǁaeb hîa Hôasoreba xu !Khaitsâb kōse hâ ǁkhâgu ǁaeb ra ǂharo. Nē ǁkhâgu !nâs ge malarias khoraǂuisens !nāsase ra hō!âhesa, !gōsase ǁnā ǀkharigu hîa ǀûitsîna ǁoragus !aroma ǀâ tsî sâsa ǂnamipega ūhâgu !nâ,” tis ge Luvidaosa ge mî. 

Namibiab !hū!âdi !nâ ǀguib ge malarias ǂhīgusa 81%gu ai mâ hîa 45 649 !nae!khaide !khōǂgāhâsa. !Augab !hūga xu ra ǂgâxa-ūhe malarias ǂhīgudi ge 10 466 !nae!khaidi hîa 19%ga !khōǂgā hâdi ai mâ. ǂUrusib ministers ge mîs ge Erongob, Hardap, ǁKharas tsî ǀKhomas ǀkharigu a malariao!nâsa, -ǁîgu di ǂnâsa ǂnamipegu hîa ǀûitsîn nî ǁoragus di īǁkhāsiba !khōǂgā tama is xa ra !aromahese. Malariasats ge sao ra ǁgauǁgaudi ai ǂan ǁkhā, ǂgaiǀons ai ǁkhais, !khaiaǀkhās, tsûadabab, uixatsâsib tsî  ra hâ tsaub tsîna. Ministeris ge ǂgansa ǁanǂgāsaben ai ra dī,in nē tsâsigu xan nî hō!âs karao, ǁîn ǀgūse mâ ǂurusib !oaba-e mâiǂui tamase sari.