Rudolf Gaiseb
Likolo la Lipisinisi, Milafo ni Mulilo lifile masheleñi alikana bolule ba 393 (N$393.3 million) kwa kalulo ya mulilo wa magesi mwa silimo sa 2025/2026. Musulo omutuna mwa mulelo wamusebelisezo wa masheleñi uka sebeza mwa milelo ya lifasi kaufela yakubona kuli buñata bwa libaka lifumana mulilo wamagesi pili silimo sa 2040 si si ka fita kale.
Musolo kaufela wamulelo wamasheleñi walikolo ulikana bolule ba myanda yelobañwi (N$939.5 million). Mubakweli Ngambela wanaha Natangwe Ithete, ya ukamezi likolo, hane abulela manzwi asusumo hala musulo Labulalu naize tokwahalo ki kuisa mulilo wamagesi kwamandu alikana 400 000 asina mulilo wamagesi.
“Halutalima masheleñi alufumana kanako yacwale, lunuha kuli luka kona kuisa mulilo wamagesi kwamandu alikana 10 0000 unumwaha. Lulemuha kuli mulilo wamagesi kisebelezo yabutokwa, matatekelo ni koniso ya kuhula kwa sifumu, tahiso ya lisebelezo za makete ni tuto, hamoho cwalo nitwaniso yakufelisa bubotana. Lusweli kusebeza kapili kuisa mulilo wamagesi kwa sicaba sa luna,” nabulezi.
Katengo kakatalima kamo naha isebeleza hakutaha kwa lisebelezo za mulilo wa magesi kakazibahala ka Afrobarometer neka ize, mayemo anaha akuisa mulilo wamagesi anuhiwa kuyema fa 50%, kono ayemi fa 80% mwalibaka za matakanyani, ni 70% mwalibaka za litolopo. Namibia itinga hahulu kakuhoha mulilo wa magesi kwalinaha zeli bukai ili South Africa, Zambia ni Zimbabwe.
Hala litaba za litekisano mwanaha, musulo olikana bolule ba mwanda kabamashumi amabeli kabasupile (N$127 million) nofilwe. Teñi masheleñi aswanela kusebeza kuhulisa ni kutusa tutengo totubona za lipisinisi ni litekisano mwanaha. Likolo hape libeezi kwatuko masheleñi alika bolule bamashumi aketalizoho (N$50 million) hala litaba za kuhulisa milelo ya lipisinisi.
“Mulelotuna wakuhulisa litaba za lipisinisi kikutahisa silalanda sa lipelekelo se si swanela, ni kundongwama hahulu fakuhulisa litaba za lipisinisi mwanaha,” nabulezi. Likolo lilela kuyaha miyaho ya lipisinisi zetuna mwa Omaruru, Walvis Bay ni Tsumeb. Hamoho cwalo ni kulundulula lipisinisinyana zeliteni kwa Eenhana, Gobabis, Katima Mulilo, Keetmanshoop, Oshakati, Rundu ni Windoko. Likolo hape libata kuyaha misika sakata kwa Henties Bay, Mariental, Nkurenkuru, Okalongo ni Opuwo.