Ovanyekadi mEhangano lOukumwe waAfrica ovo va li va ongalo komutumba wavo wa li koNiger, ova pula opo oishoshela koingangamifi oyo hai dulu oku eta okaankela ngaashi omakaya nomalodu opo i kale ya nyaa komunhu.
Manga a li pokafimbo kefudepo koshoongalele koNiamey, Sika Bella Kabore, omunyekadi waBurkina Faso, okwa leshela oikundaneki omushangwa oo wa nyolwa nowe li kundwa kovanyekadi aveshe oo tau popi omikalo odo tadi dulu okulonga mekondjifo lokankela.
Ta pula opo omukifi wokaankela u kwatelwe mo momafaneko omalelo nomafaneko oo opo a kwatele mo oishoshela i li pombada, tai wedwa komakaya, omalodu noingangamwifi ikwao.
Omalodu aeshe kumwe nomakaya oku na ombilixa moilongo ihapu yaAfrica okuyelakanifa noilongo yokoutokelo omo oishoshela koinima oyo i li oshitukulwa shomilandu moikondo youhaku.
Omunawino mokankela Alain Toledano wehangano loRafael Institute moParis okwa tambula ko osheetwa po shovanyekadi osho.
“Africa oku li momashongo mahapu unene oo a kwatela mo nomikifi domukwayu,” Toledano, oo yoo a li kwayela komesho omutumba woFranco-African Cancerology Association.
Ashike okwa weda po ta ti kakele komikifi domikwayu, enenedu ola dimbwa eshongo eli linene –hano okaankela.
“Ovanhu ve li eemiliona 19 mounyuni, ohava fi odula keshe kokaankeka.
Eepelesenda 70 davo, oda dja moilongo oyo ya hepa. Hano ovanhu eemiliona moAfrica otava ka fya,” ta ti ngaho.
“Ngeenge otwa hala okulelepeka eenghalamwenyo dovanhu vahapu okudja peedula 60 okuya po75 otu na okulwifa okankela,” ta weda po.
Osha fimana okutula oshimaliwa sha wana mepango nomekonaakono lomikifi, ta ti epungulo komukalo ou, otali ka kwafela neenghono.
“Oshiwana osho shi na oukolele, oshiwana eshi shi na ovanhu ovo hava longo noudiinini, hava longifa shihapu kondado inini,” ta tu omufindo.