New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Oshimaliwa oshinene shUukashikekookantu otashi yi koshikwiila shepangelo

Oshimaliwa oshinene shUukashikekookantu otashi yi koshikwiila shepangelo

2024-04-10  Victoria Immanuel

Oshimaliwa oshinene shUukashikekookantu otashi yi koshikwiila shepangelo

Uuministeli wuukashikekookantu, ekandulepo lyoluhepo oshowo onkalonawa owa ti oshimaliwa oshindji otashi ka longithwa okugandja oshikwiila shokomwedhi shaamboka ye shi nuninwa.

Minista guukashikekookantu Doreen Sioka, okwa ti konyala 88% dhoshimaliwa sha pewa uuministeli we montengenekothaneko yepangelo, otashi yi kopenzela yaakulupe, kaanuulema oshowo aanona ye li moluhepo. 

Oshimaliwa shoka oshi li poobiliona N$7.9.

Ta ti, sho kwa ningwa omayalulo sigo 31 yaMaalitsa, oothigwa naanona haya yambidhidhwa kepangelo, ye li 373 017 ohaya mono oshikwiila komwedhi.

“Moobilliona moka omwa tengenekwa oomilliona N$12 dhokoopaleka omahala guuministeli, oshowo oku ga tula pamuthika gu li nawa,” ta popi ngaaka.

Ta ti, omahala ngoka taga ka opalekwa ongaashi osenda yokugongalelwa koKeetmanshoop, ofaalama Kaukurus yi li koshitopolwa Omaheke, oshowo omagumbo gaanona.

Ta gwedha po kutya moshimaliwa omo tuu moka, omo tamu zi oshimaliwa shokugwanitha po oompumbwe dhilwe dhomuuministeli wawo. 

“Natango otashi ka yambidhidha kehe ngoka ta ka kala a thiminikilwa po konkalo, omolwomatompelo gongushu notaga ka thiminika eyidhopomo lyuuministeli lyomeendelelo,” ta fatulula ngaaka.

 

Omayambidhidho

Sioka okwa totha mo kutya uuministeli wuukashikekookantu owa kwathele aanona ye thike 1, 753 ya taalela omahepeko momagumbo okuza momumvo 2023 sigo onuumvo.

Okuza muApilili 2023 sigo oDesemba 2023, aanona ye li 18 oya pewa omalukalwa sho ya kuthwa komahala hoka taya ningilwa omahepeko. “Aanona ye li 524 oya pewa omalukalwa momahala gepangelo omanga taya mono omahungomwenyo. Ye li 603 oya pewa omalukalwa omolwalomatompelo ga yooloka,” ta fatulula ngaaka.

Sioka okwa ti, oya ndhindhilike aanona 11, 704 moshilongo ya pewa ehungomwenyo omolwomaupyakadhi ga yooloka ge ya taalela.

Minista okwa thindi omuthindo pomahepeko gaanona, ya kale aluhe taya lopota iiningwanima taye yi ningilwa.

“Omakwatokoonkondo oge li pombanda, ihe otaga ningilwa aanona aashona, shoka tashi yonagula onakuyiwa yaanona,” ta popi ngaaka.

Ta ti, uuminusteli owa ilongekidha aluhe okuyambdhindha aanona ya taalela omahepeko.

 

Aanuulema

Minista guukashikekookantu okwa ti aanona ye na uulema wa shiga ko ye li 941, oya yambidhidhwa niilongithomwa ya kehe siku ngaashi ominambo, omahini, uundjugo oshowo iikwawo yilwe.

“Mboka ohatu ya yambidhidha ngaaka nonando haya mono oshimaliwa shokomwedhi omolwonkalo odhigu ya taalela,’’ ta fatulula ngaaka.

Sioka okwa ti, natango uuministeli mo2023/2024, aalongwa ye li kiiputudhilo yopombanda ye li 170, oya yambidhidhwa noshimaliwa okupitila moprogalama yaantu ye na uulema.

Natango mo2024/2025 oya tengeneka okuyambidhidha aalongwa ye na uulema ye thike po240. 

Aantu ye na uulema ye li 50 291 moshilongo oya li ya mono oshimaliwa shuulema.

“Oomilliona N$43.5 odha tengenekwa mo2024/2025 okuyambidhidha aantu ye na uulema moompito dha yooloka,” ta fatulula ngaaka.

Ta gwedha po kutya uuministeli owe shi pondola okugandja omayakulo kaantu ye na uulema ngaashi okutungilwa omalukalwa, iizalomwa, uutemba, oshimaliwa oshowo iikulya, sho ya tothwa mo okupitila momikalo dhi ili nodhi ili.

 

Iikulya

Sioka okwa popi kutya omumvo gwa zi ko, omagumbo ge li 8 225 ngoka ge na aantu ye li 37 059 oga mono omayakulo gopapangelo, ngoka taga ithanwa (food bank) miitopolwa ayihe 14.

“Iikulya mbyoka ohayi gandjwa kaakalimo yomoondoolopa mboka ya taalela onkalo ondhigu nohaya yambidhidhwa okukwatela po omaundjolowele gawo,’’ ta ti ngaaka. Ta gwedha po kutya omayambidhidho ngoka oga kwatela mo oshimaliwa N$600 komwedhi. Okwa fatulula kutya omayambidhidho ngoka ohaga gandjwa kuyamwe ashike, kwa talika konkalo omuntu e li muyo. 

-vkaapanda@nepc.com.na

 

 

 


2024-04-10  Victoria Immanuel

Share on social media