New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Oshituthi shomagongo sha fuma ko…Iihokolola pethimbo lyongongola shilindi manga

Oshituthi shomagongo sha fuma ko…Iihokolola pethimbo lyongongola shilindi manga

2024-05-22  Victoria Immanuel

Oshituthi shomagongo sha fuma ko…Iihokolola pethimbo lyongongola shilindi manga

Omunashipundi gwomalelo gopamuthigululwakalo gaWambo Ndilimani Herman Iipumbu okwa ti uuna gumwe a pogola ethimbo lyomagongo, pamuthika gopamalelo gopamuthigululwakalo ihaku  pangulwa oshoka anuwa omupogoli anuwa ke li kuye mwene.

“Oompango ndhoka odha zi muuyuni wonale, onkene otwa tsikile nadho sigo onena ongesimaneko lyomuthigululwakalo gwetu,’’ Iipumbu ta popi ngaaka.

Iipumbu okwa ti omagongo nuumvo otaga tyapulilwa koshitunda shOndonga, kOnambango Olyomakaya yomasiku 26 omwedhi nguka.

Ta ti, oshoka omugongo ohagu kolwa ashike lumwe momvula okuza momwedhi gwaFebuluali, aantu oya kala ashike haya nu omagongo ethimbo ndyoka, ano ohapu piti ethimbo ele inaaya nwa.

“Omagongo oga kala ogo ashike oshikolitha, onkene opwa tulwa oompango kutya itaku endwa niilwitho oshoka ngele ya nu ya pitilila otaya pogola. Ndyoka olyo etompelo aantu ihaaya pangulwa ethimbo lyongongola, ohaya tameke nomapangulo konima yomwedhi gwaApiilili,’’ ta popi ngaaka. 

Okwa gandja oshiholelwa kutya uuna meme a pewa enkawa megumbo pethimbo lyomagongo komusamane, nena Mandala iha pewa mbedhi oshoka otaku fekelwa a nwa ongongola.  

Omupopiliko gwelelo lyOndonga Frans Enkali moonkundathana noshifokundaneki shika okwa ti omalongekidho goshituthi shomagongo, shoka sha fuma ko, konyala ayihe okolutenda sho ku na owala omasiku gaali opo ongongola yi ka ngongole pombala yoshitunda shOndonga.

“Oshituthi shomagongo kashi shi okunwa ongongola, ihe okuhambelela iipalutha ya longekindhwa kuNampongo oshowo okusimaneka nokukwatela po omuthigululwakalo,’’ ta fatulula ngaaka.

Enkali naye okwa thindi omuthindo kutya ethimbo lyongongola oshigwana osha indikwa okwwenda niilwitho.

Ta gwedha po kutya oompangu dhopamuthigululwakalo pamuthika gopamikunda ohadhi kankamekwa manga sigo omagongo ga kuka.

‘’Otwa hiya aasimanekwa yopamuthika gopombanda oshowo omalelo gopamuthigululwakalo. Natango otatu tsikile okuhiya oshigwana ashihe opo shi ye shi tyapule oshituthi shomagungo oshowo okuteka mo sha mwaashoka tashi ka kundathanwa esiku ndyoka,” ta hiya ngaaka.

Omukulupe “Gwiita” Maria Alfeus a yambukile momukunda Okando okwa ti omagongo oshikunwa shimwe shomwaambyoka ya simanekwa moshilongo, ongomulilo gwoshilongo.

“Sho osho shoka to adha oshituthi shoka hashi tyapulwa pamuthika gomalelo gopamuthigululwakalo oshowo kaanenentu yopamuthika gopombanda,’’ ta fatulula ngaaka.

“Oshituthi shoka natango ohashi ningwa okukaleka po nokusimaneka omuthigululwakalo. Ootatekulu yonale kaya li ye shi okulesha, onkene okwa li haya tyapula omumvo omupe pamukalo ngoka aluhe muFebuluali,” ta fatulula ngaaka.

Ta ti, okwa li haya koneke kutya uuna taya tyapula esiku ndyoka, oye li momumvo omupe noye li pokulya oshipe.

Alfeus okwa gwedha po ta ti, okwa ndhindhilike kutya omuthigululwakalo inagu simanekwa we, nokwa gandja oshiholelwa ta ti uuna omweenda e ya megumbo, iimbale kakwa li hayi suukulwa kaanona.

Ta ti, iimbale okwa li hayi tentekwa ashike mpoka, ye omukuluntu ta tala kutya ote yi ningi ngiini, oshoka haaluhe omweenda a etelela sha miimbale, ihe ethimbo limwe ohe ya okuhehela pamukalo gu li ngaaka.

 

ELONGEKIDHO

 

 “Omagongo ohaga e twa po okuza miiyimati yoongongo noha ga kolwa koomeme taya longitha iikola okuthina mo omeya ngoka haga longekidhwa nawa. Uuna ga pi ohaga ithanwa nduno omagongo ngoka ge shiwike nedhina limwe ongongola.

Alfeus okwa hokolola kutya omagongo ngele oga holoka megumbo nena omusamane oha ithana nduno oondala oonkwawo opo ya new mo mothinge.

Ta ti, omagongo ohaga litha aanegumbo oshoka mandala siku ndyoka iha kala inaya koshigunda a kuthe ko newewe yo ya lye montalala,” omukulupe ta popi ye ta imemeha..

“Omagongo ihaga nuwa kaanona, yo ohaya idhenge moshinwa, shoka hashi zi moongongo natango shaa na iikolitha,” ta ti ngaaka.

Iipumbu okwa hokolola kutya omuti gwomugongo ogwa simana gu vule omiti odhindji paShiwambo omolwiiyimati yago.

Oongongo ndhoka hadhi zi komugongo ohadhi longithwa iilonga oyindji, ashike mbi ya simana omagongo nomagadhi goongongo, yamwe taya ti onzowe. 

“Omuti nguka ohagu kala wo uupuka hawu liwa kaantu nokutekula oondjuhwa niikwamawawa yilwe, nomapu  goongongo ohaga longithwa ongiikuni,” ta fatulula ngaaka.  Ta gwedha po kutya ngashiingeyi moositola omu na oothewa nomagandhi gokulya oshowo gokugwaya kolutu ga longwa momagadhi goongongo.

Ta ti oongongo ngele dha ningi oonshunga, ohadhi tameke  okuumba, ano tadhi gu ko komuti.

 Loini Shoopala gwomomukunda Othingo ngoka ha landitha ongonola mOshakati shaNangombe okwa hokololele Kundana esimano lyomagongo.

“Omagongo ohaga menekelwa ongula taga kolwa. Ohatu kutha oongongo ndhoka tu wete kutya odha adha okukolwa, tse tatu tsu nolwiinga lwongombe okutsipula oongongo nokuthina mo omeya ngoka taga zi mo, ee tatu tula moshiyuma shontumba,” ta hokolola.

Ta ti, omagongo ohaga siikilwa miiyuma noshilapi kombanda, go taga tulwa mehala lya talala nawa.

 Shoopala ta popi ta ti, omagongo ohaga kala mo omasiku gatatu nenge gane opo ga pye ga wape okunuwa.

Ta ti, okukola omagongo ohaku gongaleke aantu, naamboka kakwa li haya yi mo, ohaya popithwa komagongo pamikalo dha yooloka.

“Pethimbo ndyoka oomeme taya kolo, ohaya kala ye na omahokololo. Olyo ethimbo oohapu dhimwe kakwa li wu dhi shi to dhi uvu. Nongele ino kotoka oohapu otadhi ka ninga po dhoye,” ta popi ngaaka.

-vkaapanda@nepc.com.na

 

 


2024-05-22  Victoria Immanuel

Share on social media