Otja tja rira ombazu, mongaro novitjitwa vyomuhoko tjinene mombii yokuzemburuka omakuruhungi wOtjiṱiro Otjindjandja. Epaha ra Tjiute okuza mOnamibia mari kerikwamba kekwao kOtjauana mEhi ra Ngami mOtsau.

Okuteza ozondambo zomuniovita Ombara Otjitambi yOvaherero oruveze omuhoko tji wa hungamwa i yOvandoitji okukondjisa okuyekwa ehi rawo posi ya au panḓere po. 

Ngamba nga ndino ndi evere rawo ri karire romahi wozonganda tjimuna Otjauana na South Afrika ndino ndi ku ku norutanga orutjatatu norutjaine rwaimba mba penga ondjembo yOvandoitji nave huku ominyo kEraa romuzepe Ongenerara Lothar von Trotha kutja omuhoko ngau yandekwe.

Ombara onene yOvaherero yOndjuwo yOuhona yOtjimaharero Otjikatjamuaha, Tjinaaṋi Maharero, novanane ovakwao mave hongora oruhindo rozondekurona zOtjiṱiro Otjindjandja ndino ndi okuhungama ouye wa Tjauana, amave yandere mOtsau mOngami. 

Ombara Otjitambi Samuel Maharero pa hitira mOtjauana mo 1904 tja taurisa omuhoko kutja ndino ndi nandarire mEraa romayandekero embo indi Kaviṱondema ri zikame. Kutja ndino ndi epaha orondi riri nyinganyingise otja tji re riheka nandarire kutja ngunda eheka kari ya yaruka ko motjivarero tjaro.

Okuza ko 2004, ndjiri ombura yomazemburukiro wozombura esere zEraa ra von Trotha romayandekero womuhoko, ozondekurona okuza mOnamibia otji za uta okuhara ombango onyingi momakuruhungi wazo wOtjiṱiro Otjindjandja kutja ombura aihe ze ute okuvaza kotuveze pekepeke kOtjauana na South Afrika na wina inḓa za Tjauana na South Afrika ze vaze mOnamibia okuzemburuka omakuruhungi wazo.