Ovanafaalama ve ne oikunino kEtunda otava nyenyeta tava ti ova lulilwa konghalo ii yomEtunda eshi muhe na oikwafifio ya wana okulongifa noshoyo onghalo ii komaumbo.
Ova hokolola tava ti paife oikunomwa yavo otai ende tai fi po shaashi ominino domeva itadi longo vali nawa okueta omeva moshikunino onghee ova ti eshi oshi li eshongo linene kuvo shaashi ihava longo oikulya ya wana.
Edi ovanafaalama ove di popya pefimbo eshi kwa li tava yandje omukandanyenyeto wavo kOmuprimaminista Saara Kuugongelwa-Amadhila eshi kwa li e uya okutalela po oshikunino Etunda moshitukulwa shaMusati Etine.
Moshikunino Etunda oshi na ovanafaalama ve li 74 ve na mo oikunino 91 oyo hai kunwa oikunomwa ya yooloka. Pefimbo kwa li ta lesha omukandanyenyeto, omunashipundi wovanafaalama va shona ve li mEtunda Fransa Kalenga okwa ti ova taalela omashongo a yooloka ngaashi oumbudi wovanhu hava kala tava ke po oikunomwa yavo, oimuna hai uya mEtunda tai li po oikunomwa yavo, ominino domeva itadi longo nawa.
Kalenga okwa ti eedula mbali da pita ova kala ve li monghalo ii kEtunda shaashi omangeshefelo avo okulandifa oikunomwa okwa shuna pedu paife.
Omukulunhuwiliki woshikunino Etunda Sackey Shilyomunhu naye okwa lombwela Omuprimaminista kombinga yomashongo va taalela mEtunda ngaashi omashina a tekauka, oushosho woimeno hau di kondje yoshilongo noshoyo omaumbo ovanafaalama a kulupa. Shilyomunhu okwa ti oshi li eshongo linene la taalelwa kovanafaalama shaashi paife oyuuyemo yavo oya shuna pedu sha etwa komumhe yomeva nolusheno.
“Ovanafaalama ove na omhito yokuponokelwa kookalyamupombo komaumbo avo shaashi mEtunda kamu na sha omukeleli womaliko ou ta dulu oku va amena. Onghee okwa ti osha nyika oshiponga shaashi efimbo keshe ovanafaalama otava dulu okumonifwa oshiponga kovanhu tava di kondje,” Shilyomunhu ta ti.
Helmut Nakwaya oku na oshikunino mEtunda nokwa hokolola ta ti ova ninga omafiku a tano vehe na olusheno paife shaashi vati ongodi yolusheno ei ya eta olusheno mEtunda oya tokoka. “Ohatu di momaumbo e na oudjuu, omaumbo a tekauka, omakende omaumbo okwa teka mo.
Momaumbo omu hatu di omu na omalimalima shaashi omaumbo okwa kulupa e na oipilangi tai hale okuwa po,” Nakwaya ta ti.
Okwa ti ova li okushangela omikunda kombelewa yOmuprimama ashike ihava mono ko enyamukulu lasha.
Onghee okwa indila epangelo opo li kale la tungulula omaumbo noshoyo okukala la kandula po omukundu womeva nolusheno, noluumbo nodalate yokEtunda.
A kumwifa konghalo ii yovanhu hava di kEtunda, Omuprima Kuugongelwa-Amadhila okwe va udanekela kutya omukundu otau kala wa kandulwa po meendelelo shaashi kashi li mondjila eshi ovanhu kEtunda ve li monghalo ii.
“Ohandi ka kala omutumba novanambelewa va yooloka opo tu kundafane kombinga yoshikumungu eshi. Ounamapya owa fimana moshilongo shaashi ohau eta po eemhito doilonga nokuyambula po eliko loshilongo, onghee epangelo otali kwashilipaleke kutya oshikunino shokEtunda osha pewa oikwafifo,” Amadhila ta ti. fhmalwa@nepc.com.na