Kuzeeko Tjitemisa
Presidente Hage G. Geingob kakumbwilire komapuro asi sili yina kara mulyo, mokudana ezuva lye eli twamanguruka, age katente asi ezuva eli mulyo unene kapi tovhuru muntu kuligazara asi ngano oligusepo ndi opire kulidana moomu lyawapera. Monomvura dakapita, vantu vamwe moomu mosirongo setu kwagava magano gawo asi eyi yokudana ezuva eli twamanguruka, kuna kuhepeka yimaliwa yosirongo.
Ano nye Geingob kuna kuyimona asi mulyo unene. “ Koveli vana kupira kumona mulyo”.
Ano pwanayina apa nina kutara vanamakuto ava, omu muna hamene mutoti upresidente wosirongo esi, Ndokotora Sam Nujoma, ntani mukwami gwendi Hifikepunye Pohamba ntani novakwawo ngoso vana kara asi yiwo vakondjera sirongo esi simanguruke nawo ngesi nawo tuna kara posilika esi. Ame kuna kudiworokesange udigu noruhepo oru twamwene apa twakondjerere sirongo esi sika manguruke, yimo ana kutanta Geingob. Presidente kahuyungire pepongo eli kavatulisirepo lyokumorora vakarelipo yirongo moNamibia konzugo zonene zepangero. Morwa yirugana nye oyo varugana, vantu ava, yipo nye asi kapi yina kumoneka nawa asi ediworoka lyetu lyokumanguruka sirongo kapi natulitara asi likare ngwendi sininke tupu. Ngovantu twakondjera asi tututnde mondjoko ezi zoukoloni, nye simpe ngesi kuna kukondjera umanguruki wanarunye paekonomi. Namibia takadana ediwiroko emanguruko momazuva 21 March, muna hamene mokukatura simpe Hage Geingob mosirugana souperesidente omu ana kukamanesa sikando sendi sokukara asi Presidente gosirongo esi.
Ministeli zokuhamenesa nombudi kazitente asi awo kuna kara noyimaliwa yokusika ko miliyuna zimwe (N$1) vanatura asi yizo navakaruganesa kosilika esi. Posiruwo somurarero gwina Geingob katanterere owo kava kerepo asi age kwahefe kukwama omu vaNamibia valihamesereremo momahoroworo, gakere gompora, ukumwe ntani kukwama veta. “ Vamwe ava vahamenen momahoroworo yipo nye vapilire kuyitamburako yitundwamo, nonkondo dawo, ano panguro nye oku yawapera kuyitwara yipo nye vakatura etokoro lyokuhulilira, ano pokuhulisa, vantu vana huyunga. Makura nye pomukaro gwangesi, twahepa kutamburako etokoro eli lina katunda kombanguro zakahurako mosirongo, makura ngesi twahepa nye tupu kuza komeho mokukulika sirongo setu. Age katente asi Namibia kuna kara simwe zouzuni, kuna kupandura yirongo nayinye eyi yakere nomahoroworo, momvhura 2019, unene moBotswana, Mauritius, Mozambique, ntani South Africa. Geingob katente asi yitundwamo yomahoroworo aga kuna kulikida asi tuna kara nomapangero ntani moSADC ndi asi moAfrika muna wapa.
Ntani kuna kumoneka asi mokukatunda moudigu ou tuna kara ntudi yirongo yetu yahepa kukara nevango eli vana kurandesera yininke yetu natuvenye. Age simpe katente asi Namibia kuna kukwatesako momunene egano eli lykutanta asi kwato mauta hena mosirongo saAfrika, mokutanta asi yita nayinye yina haga, kapi muna kukakara hena yita nkenye nampili yokulihepekeramo. Mvhura ezi osoe natukadana 75th egwaneso lyombunga zaUnted Nations. Kuna kuhundira asi vahepa kulikida unene kweyi twarugana ngombunga nye ezi zaUnited nations. Naampili ngo yina kara asi tuna kara nomukaro guna pilire kuwapa, hawe ose tuna lituramo asi meruganeno kumwe nayinye eyi nayikaza tupu mouta wakora, Geingob, simpe katulire poruzera ntambo zaNamibia mokugava mbatero kovantu vantu mosirongo saWestern Sahara ntani Palestina omu vana kukondjera asi nawo valikarere pwavene. Ame kuna kuyimona asi nayinye eyi kuvhura yikatundepo nepu turuganena kumwe novakarelipo woyirongo omu natuvhura kutura zogera zetu zikawape, yimo ngoso ana kukahagekesa. -ktjitemisa@nepc.com.na