Sure zaSangwali kuna gwana uhwi 

Sure zaSangwali kuna gwana uhwi 

Matungo gomape vana dike posure zaSangwali zelipakerero vadika woNamibia Fish Consumption Promotion Trust, meruganeno kumwe noNamibia Institute of Mining and technologyngesi kavadigeve nye nonkondwa edi vadika paveta. 

Nonzugoi edi vadika dina kara asi ntatu nonkondwarongero, nzugo zokupungwira, ntani ezi nye nazikara asi mberewa zawo zoposure ntani evango nye eli nahingira kamutjangi gosure ntani zokugwedako zovarongi omu navahingira, ntani zokukarera yigongi varongi, matungo nagenye aga kwapura silinga zokusika ko N$1.9 zonomiliyuna. Apa nye kakahuyungire posilika sokugava matungo aga mukurona pamberewa gombunga ezi Victor Pea katente asi omu vagenda vawize oku ndi vadive asi sure ezi zina pumbwa mbatero kwayimona kombudi ndi koTV omu valikidire asi vanona kuna kuvarongera medi lyoyitji nampili ngano asi mvhura kwakuroka hawe awo ngorooro tupu unene mwaMuronga gona apa aziroko zonene. 

Ose kwatugumine unene, NFCPT makura yipo twayigusire asi twahepa kuruganako Yuma. Age katente asi erongo kuna kara simwe somulyo omu natutjindja eparu lyovantu vetu morwa nokonda nye edi ose ngovaNFCPT twahera kuretapo marunduruko. ‘’ Apa nye twayimwene asi vanona yiwo udigu vana kara nawo ou, ose kwageve pomuhowo tende zetu zokukurupa vayaziruganese ziyakare zokukwateramo. 

Makura kutunda opo yipo twatameka kupapara silinga nositambo asi twahepa kudika nonkondwa dokukarererapo, ntani dina wapere kulirongerapo,yimo ana kutanta Pea. Mukurona gokampani ezi pamberewa simpe kafatwilire asi age pamundinda gwendi gayadingwire sure ezi mwaSiwogedi 2023, momudingu nye ogu, ame nayamwene asi vamitili kukara vanalipongayike pevango limwe tupu ano mukurona sure age kuruganesa nye eavango eli avapungwire yiweka yosure. Makura yipo nayimwene asi yinke vana pumbwa unene. Makura yipo nye twatulireko egano asi tutunge mberewa zawo zosure. Apa nye ana kuhunga munasipundi gwaNFCPT Susan Ndjaleka katente asi awo kuna kara nositambo omu ana kuyimona asi kuva yininke eyi ngesi kuna kara asi usili, omu navatura asi nkenye munona gomoNamibia gahepa kuza kosure ose yiyo nye tuna yiruganene eyi nositambo asi tutureko nonkondwa rongero. 

Nguuru gomukunda Zambezi, Dorothy Kabula mombudi zendi esi kakamuresereremo kansela gwaJudea Lyaboloma Humprey Divai, kapandwire NFCPT omu vana gonona kuwoko vavatere muhoko. ‘’ Yipo nye yina karere mulyo asi mbunga ezi zina rugana nawa omu vana kara nelikwamo lyangesi omu vana lituramo mokudika nonkondwariongero vavatere vantu vetu, yimo ana kutanta Kabula. ‘’ Age kahundilire owo vana gwana uhwi ou asi vaukwate mawoko gavali mokuyiruganesa, one wosure zaSangwali zelipakerero. Mukurona sure kapi ana kuvhura kuhoreka ruhafo rwendi Esnart Simobe opo nye ana kugwana matungo aga. ‘’ Kapi yina kara ureru kwange kuwiza kosure zakara asi kwato mberewa ano ngesi kuna kuhwilira momberewa vanadike posure ezi, pwanare ame kuruganena monkondwa zokupungwira yiruganeso yosure. Ama kwakara asi kevango oku ngani ruganene nokupatakosi yipo asi vakwetu vahalihepeka kungongora, kuhwilira tupu. 

Awo pamwe tavawiza vayahare eyi vana hara kukaruganesa. Yitara tupu, asi ngapi ninakulizuvha ngesi. Yimo ana kutanta Simobe. Sure zelipakerero zaSangwali kwazitotapo mo 18 Murongagona 1962, ngosure zopantateko, novarongi vatatu. Ano ngesi kuna kara nye novarongwa 346 ano varongi awo ngesi 18. 

Aron Mushaukwa murugani koministeli zokugava mapukururo momukunda gwaZambezi.