KATIMA MULILO – Mueteleli wanaha Nangolo Mbumba uize nzila yeñwi yaku tatulula butata bwa kutokwa zwelopili mwalinaha zewela mwa katengo ka Kavango-Zambezi Transfrontier Conservation Area (KAZA TFCA) kikufa lituto kubabanca. Nabulezi zeo kanako yakukwalula muyaho okabona za Pukelezo ya Zanaheñi ni Lituto za Bupoti kwa mutayi wasikolo sa lituto zepahali sa Unam mwa Katima Mulilo viki yefelile.

 Muyaho omunca, wamasheleñi alikana bolule bamyanda yemilalu (N$300 million), nolifezwi kimubuso wanaha Germany kapanka yebona za zwelopili ya KfW.

“Babanca baluna – habafiwa lituto zelukela, zibo, lituto za naheñi ni bupoti, ni zeñwi cwalo – baka kona kulutusa kutatulula butata bwa kamaiso ya zanaheñi. Bakalutusa hape kueza hande kufumana lika zabutokwa nikupahamisa mayemo ao sicaba saluna sikona kufumana kwa limbule za Nyambe,” nekubulezi Mbumba.  Nasupile hape kuli likiliti zecwale ka Zambezi, Kavango ya Upa ni Wiko hamoho cwalo ni Kunene litalimana nikekezo yalikomano mwahala batu ni lifolofolo zanaheñi. 

Kacwalo, kuba teñi kwa sikolo sa Unam kukafa bayahi banaha Namibia lituto zetokwahala kamo bakona kubona kuli kuna ni kupila mwa kozo mwahala lifolofolo ni batu. Naitumezi kwa mubuso wanaha Germany katuso ni swalisano kuzwelela tukuluho yanaha.  “Mwalingambolo zaka za cwalecwale ni bayemeli banaha, nikolwiswa kuli Germany ni Namibia bakazwelapili kuikabela litaba zende hala zwelopili,” nabulezi.

Mbumba naize ka ofesi ya Mubakweli Yomuhulu wasikolo sa Unam, Kenneth Matengu, kamaiso ya sikolo sa Unam, mubuso ulumelelana ni silikani mwahala sikolo sa Unam ni likolo za lituto zepahami mwanaha Germany, kucincana babeleki ni baituti, kubeleka hamoho kumbweshafaza lituto ni lipatisiso. Sikolo sa Unam sina ni litumelelano zelikana 50 ni likolo za lituto zepahami mwanaha Germany.

Mubusisi wasikiliti sa Zambezi, Lawrence Sampofu nalemuhile kuli sikolo sa lituto za naheñi sika eza lipatisiso za butokwa, mwakutatulula butata bwa likomano mwahala batu ni lifolofolo. Ndumeleti wanaha Germany mwa Namibia Thorsten Hutter naize kubabaza zwelopili mwa bupoti kikwabutokwa kwa sicaba ni makete akuhula kwalifolofolo zanaheñi.

“Kazona likezo zeo zakubukeleza lifolofolo zanaheñi, Namibia ikona kukolwiswa kuli pulukelo ya bukamuso bwa sicaba sa yona ikaba kwateni. Bupoti bubapala kalutuna mwasifumu sanaha Namibia ni kuhapa bapoti kuzwelela lifasi kaufela,” nabulezi.