[t4b-ticker]

Vahorowoli vahepa kukgwana mafano

Home Languages Vahorowoli vahepa kukgwana mafano

WINDHOEK – Ministeli zeyiyomonda zosirongo, kavatente asi awo vanaliwapayikire asi vantu navenye vana kara asi vanasikisamo nomvhura dokuhorowora vagwane mafano gosirongo yipo yika vapulisire asi vakahamene momahoroworo mvura ozo zina kuwiza. Muuyungilipo Ministeli ezi Salome Kambala,katente asi elitjangeso talitameke kwedi oko tuna yuka,monomukunda edi Ohangwena, Kavango naZambezi yido dina kutameka. VaNamibia kuna kuvandindira navenye vakaze momahoroworo kehagero lyomvhura ozo tuna yuka. Mahoroworo aga gokukahorowora Presidente gosirongo gomupe ntani mbongarero zanavenye. Elitjangeso lyovahorowoli navakarugana womberewa zomahoroworo kuna kulindindira likatameke ntaantni.Sinzinzi sovadinkantu ava vana gwanesa nomvhura 18, ndi vanakugwanesa ngesi awo hena kwakara ponze zodoropa kwavadiva asi kapi vana kara nonombapira ndi asi mafano gosirongo, aga ngaga vaninkisa nawo vavhure kuhamena momahoroworo.

Muntu gahepa kukara nefano ntani nombapira dosirongo yipo avhure nage kukahamena mokulitjangesa nokukahorowora. Morwa mukaro nye ogo, Kambala,katente asi ministeli ezi kuna kurugana unene mokupa vantu vanasikisa nomvhura 16 yikandwise nombapira dosirongo nomafano ntani kuna kugava nompaira donomfa nsene asi koveli vafisa ekoro lyawo. Nahena nare twatameka posiruwo esi lyakereko erudiko koOngwediva, ose kwavaterere vanasure mokuvapa nombapira nokuvafaneka ava vakara asi kapi kapi vavafaneka rumwe, ano vantu ava yiwo tuna kumona asi mvhura ozo tavakahamena momahoroworo. Yimo ana kutanta Kambala. Age katente asi nomukunda edi ntatu kwadihorowora dikare dokuhova morwa kukwama yitundwamo vana kara nayo  asi nomukunda edi unene vantu vakara ponze zodoropa awo hena kwakara musinda novanayirongo kapi ava gwana nombira. Nye kapi kafatwilire nawa-nawa asi morwa sinke vantu vatunga pepi noyirongo peke vapilira kuvatjangesa nawo vagwane nombapira dosirongo. Age kagenderere nokutanta asi vantu vagengesi vahepa kuvakona kona komeho vakavape nombaopira dosirongo. Eyi kunakumoneka asi muntu ogo vahepa kukamupura mapura asi morwa sinke gapilira kugwana mbapira ndi efano lyosirongo, nokupapara umbangi dogoro foromani gomukunda ogo nage vahepa kukamupurako,agave umbangi wendi. Kuna kumoneka asi egavero nombapira ndi mafano eli kuna kukadigopa nye vana hepa nawa nawa kudiva asi nombapira edi kuna kudigava komuNamibia. Vantu vamwe kuyalitjangesa asi vaNamibia morwa vana hara kugwana uwa womosirongo eyi tuna kumona ose asi kpisi nawa.

Mbunga zetu zokugendagura ntaantani tuzitume zize momnomukunda nadinye 14, ure woyivike yivali omu navakaruganene kumwe novakansela womonomukunda. Mbapira zovharerwa kuvhura kuzigava poopo nsene asi mutulimo ehundiro ana sikisamo nayinye yihepwa, ano efano gahepa nye kuyaligwana konyima zokwedi kumwe. Owo nye navakafaneka mosiruwo oso vanakukavadigura,mafano gawo ngatugatuma komberewa zetu zomomukunda ogo yiko nye ngakaligwana.Ohangwena kwakara nonomberwa ntatu, MoEenhana,Okongo ntani Oshikango. MoKavango,kwakara moRundu ntani moNkurenkuru, ano moZambezi moKatima Mulilo pokatji kodoropa ano zimwe mosipangero somoKatima. Ministeli apa tuna kuuyunga ngesi kapi nazivhura kugava asi vangapi vana kusika nomvhura 18, morwa kwayitjenge tupu komawoko. Kambala katente asi eyi yokutjangesa munona tupu vana kumureta hawe kuna kugendapo nawa, komeho ogo kapi ngatukakara noudigu. Ano apa nye ngayiwapa nayinye ministeli kuvhura kukatantera vantu asi momvhura ezi vangapi vanagwanesa nomvhura 18, ntani kuvhura kukapa vantu asi vangapi vanadogoroka momvhura ezi, eyi ngayininkisa mberewa zomahoroworo zidive asi muntu gwangesi vahepa kumugusapo morwa gadogoroka ntani vangapi vanagwanesa. Ministeli zeyi yomonda zosirongo kwazipa yimaliva yina siki koN$418 yonomiliyuna meyereko lyoyimaliva mvhura 2013/2014 omu vatuliremo asi kutjangesa vantu vatunga mosirongo naso simwe navakarugana.