Omuprimaminista Angula A Popila SWAPO

Home Archived Omuprimaminista Angula A Popila SWAPO

WINDHOEK

Omuprimaminista gwaNamibia, Nahas Angula ota ti iilonga yomiyonena niikulumuna ya longwa kOngundu yoSwapo pethimbo lyiita yekondjelomanguluko hasho kwali sha dhiladhilwa, ihe osha etithwa komahepeko, iihuna nomadhipago kwali taga ningilwa ongundu kEpangelo ekulu lyokatongotongo lyaSouth Afrika.

Dhika okwe dhi popi pethimbo lyosheetwapo shi nasha nEthiminathanopo lyOpashigwana mOmutumba gwOpashigwana.

Angula ota ti: “Oshinima shoondaadhi oshowo aantu ya tulwa momalambo koSwapo” osha ningwa pethimbo lyiita yekondjelomanguluko sho omatanga gwomutondi South Africa ga tokola okulwitha Ongundu yoSwapo nomolunyala.

Ota ti gumwe gwomomikalo dhiineya dhaSouth Afrika, okuhitilila nokwiiyakela mongundu, nookamba dhoSwapo odha kala nokuponokelwa kaa ku shiwike kutya otashi ende ngiini. Ota ti aantu yamwe oya li shili oondaadhi oshoka omauyelele gamwe ngoka kwa li ge na okukwatwa nuundalapata okwa li ga uvika komutondi. “Otwa li tu na okukakuta onkatu ya kwata miiti okugamena ekondjelomanguluko nokwiikalekela aantu yetu yamwe mboka ya fekelelwa uundaadhi.” Angula ota ti oSwapo okwa li wo ya ningi etokolo kaa yi dhipage mboka taya fekelelwa uundaadhi oshoka ka pwa li naanaa uumbangi wolela kutya oya li shili ondaadhi dhomutondi, onkee osha ziminwa ya edhililwe nomwenyo nokonima oya ka mangululwa sho ehulithopo lyomatati lya shainwa. “Ondi uvite shili ohenda kaantu ngaashi Omusimanekwa (Kalla) Gertze ngoka a monithwa iihuna pamukalo ngoka, kakele pethimbo ndyoka, omuntu ka kwa li to vulu okwiinekela nomuzizimba gwoye mwene.” Angula ota ti omalambo gomoLubango otaga ulike iihuna ya etithwa kiita yekondjelomanguluko, onkalo ndjoka ya lulumika omuntu kehe komutima.

Ota ti konyala omuntu kehe ota kambadhala okuyanda nokudhimbwa onkalo ndjoka. “Aantu oya tsakaneka omahepeko niihuna, oomwenyo odha kana, omaliko oga hanagulwa po – onkalo oya li ombwiinayi shili noonkondo.”

Omuprimaminista ota ti okuza pevutopo lyayo, oSwapo okwa li tayi kambadhala okuyanda iita, nopomimvo 1950 sigo 1960, ongundu oya kala tayi popile ekondjelomanguluko lyopambili, ndyoka kwa li tali popilwa kuMahatma Gandhi.

Okwa yelitha kutya konima oSwapo oya ka zimina ekondjelomanguluko lyopaukwashigwana ndyoka lya etitha emanguluko lyaGhana mewiliko lyOmupresidende gwotango Kwame Nkrumah.

“Swapo okwa kambadhala nokuli omikalo dhopaveta nokwa li a kana moshipotha she shi nasha naNamibia kOmpangu yOpaigwana koHage shaNetherland.” Ota ti kutya ongundu okwa li ashike ya tokola okutameka niita konima shoSouth Afrika a tindi okushaina ehulithopo lyomatati momumvo 1981. Omutondi oye a hingile nokudhiminikila Swapo iita. Angula ota ti omulanduveta gwEdhiminathanopo lyOpashigwana ogwa kala nale mongundu yoSwapo nopomimvo dhiita yekondjelomanguluko, nomulanduveta nguka ka kwa li gwa nuninwa Aasouth Afrika ndele edhiminathanopo mokati kAanamibia yakwetu. Ota ti Swapo okwa kala omudhiminipo oshoka niilyo yimwe yongundu mbyoka kwa li ya kutha ombinga miilonga yuunamapowe momumvo 1975 oya dhiminwa po nokutaambwa ishewe mongundu, nopethimbo ndika oye na oonkatu niilonga ya simana moombelewa dhongundu.

“Swapo ngeno okwa li e na ompito yilwe, andola ina kutya okakulumbwati nokulwa iita, nongashingeyi otwa taamba ko omulanduveta gwEdhiminathanopo lyOpashigwana, oshoka ogu li eineekelo lyonakuyiwa”
Ominista yOtango otayi ti “oshinima shoondaadhi” osha li omukalo gwekalekopo lyegameno.

Mokutsa omuthindo osheetwapo she, Tsudao Gurirab ota ti okwa koneka onkalo kayi li nawa noyaa na eindhindhimiko sho aantu yamwe taya longitha omulandu gwedhiminathanopo lyopashigwana molwuuwanawa woongundu dhawo dhopapolotika. Ota ti unene Epangelo pamwe nomahangano galyo otali kambadhala okuulika edhiminathanopo lyopashigwana ongoshilonga shesilohenda, ano omagango moSwapo ngoka ye na notaya vulu okugandja nenge okukala ya yangata miikaha yawo.

“Oshikwawo oshiwinayi, omulanduveta otagu longithwa paukatalume uuna Epangelo nenge Swapo nenge omahangano galyo ga kenyanekwa konkalo yopapolotika nenge omaihumbato gopashigwana gAanamibia.”