Omupopiliko wouministeli wounamapya, etululo lomadu nomeva Jona Musheko okwa ti fiyo opapa onooli aishe kumwe oi na omikunda di li 281 dihe na omeva mayela.
Okwa ti oshitukulwa shaShikoto osho sha didilikwa shi na unene omikunda dihapu dihe na omeva okunwa a yela eshi ku na omikunda 162 di na ovakwashiwana hava teke omeva meendungu nomomifima.
Oshitukulwa shaHangwena oshi na omikunda 87 dihe na omeva, Omusati omu na 79 omanga moshitukulwa shaShana omikunda adishe odi na omeva. Ovakwashiwana ohava kala tava nyenyeta eshi va taalela eshongo lomeva moikandjohoololo yavo unene tuu mOhangwena nOshikoto.
Oshiwana ohashi ende eendjila diledile tashi ka konga omeva keendungu nomomifima shaashi omikunda dimwe kadi na sha omatambi okuteka.
Pefimbo va kwatwafana naKundana ovakalimo vomoshikandjohoololo shaKongo ova hokolola tava ti ova ninga oihakanwa yokukwatwa komikifi odo hadi dulu oku etwa kekako lomeva.
Umwe womukainhu okwa ti oomeme ve li momateelelo ohava ende oshinano shile tava ka konga omeva keendungu omanga vamwe ohava kala va kuminina ounona wavo tava ka teka komatambi okokule.
“Epangelo ola ninga onghendabala yokutunga eemboola ashike eemboola dimwe odi na omeva malula,” ta hokolola.
Omwedi wa dja ko ovahongifikola hava longo koshikandjahoololo Nehale lyaMpingana ova lombwela Kundana tava ti omeva oku li eshongo linene la taalelwa keefikola dihapu domOshikoto noshoyo oupangelo eshi mu na eefikola di na ovahongifikola hava teke meendungu.
Ovahangifola hava longo keefikola da yooloka mOshikoto ova kwatafana naKundana eshi tava nyenyeta va lulilwa konghalo yomhumbwe yomeva peefikola davo.
Eefikola di li koikandjohoololo ngaashi Eengodi, Nehale lyaMpingana nOkankalo odo unene di na omikunda dihapu dihe na omeva.
Oshikandjohoololo shaKankolo osho shimwe shi li pombada nomikunda 60 dihe na omeva taku landula oshikandjohoololo shaRuacana shi na omikunda 47 dihe na omeva omanga mOhangwena omu na oshikandjohoololo shaShikunde osho shi li pombada nomikunda 32.
Musheko okwa ti opo ouministeli wavo u dule okukandula po omukundu womeva owa pumbwa oshimaliwa tete opo omikunda di kale da mona omeva. “Omhumbwe yoshimaliwa shomutengenekwafaneko osho shimwe shi li eshongo linene la taalelwa kouministeli wetu opo u dule okuandjeneka omeva a yela koshiwana,” Musheko ta ti.
Okwa yelifa ta ti nonande pe na omikunda dimwepo dihe na omeva epangelo ole shi pondola okukala la tungila ovakwashiwana eemboola noshoyo eepomba domomikunda odo hadi tekwa koshiwana.
“Epangelo ola andjeneka ominino domeva da ende moikandjohoololo ya yooloka ngaashi Epembe, Eenhana, Ondobe, Omulonga, Ongenga, Oshikango nosho tuu oikandjohoololo imwe po,” Musheko ta ti. Okwa weda po ta ti okudja omudo 2021 fiyo oneudo eevili deepomba domeva 1 318 dopaumwene oda yandjwa moshitukulwa shaHangwena, Omusati 750, Oshana 641 omanga Oshikoto 930.
“Moitukulwa ngaashi Oshana nOhangwena kamu na sha omaindilo eevili deepomba inadi yakulwa omanga mOshikoto omu na 254 omaindilo eevili deepomba domeva e li konima inaa nyamukulwa natango, Omusati omu na 411 omaindilo eevili deepomba domeva inaa nyamukulwa,” Musheko ta ti.
Okwa weda po ta ti ouministeli otau lalakanene okukala wa kandula po omhumbwe yomeva moshilongo unene tuu komikunda nokukwashipaleka kutya oshiwana otashi nu omeva a yela.- fhmalwa@nepc.com.na