ǂNŪǂGOAES – Skolǂgaeǂguis, ǁgau!nâ-aon tsî ǁkhāǁkhāsenaon Suiderlig Sekondere Skoli, ǂNūǂgoaes !nâ mâb din ge mâǀhao tsî ai!â gere ǂoa wekheb ai mariǀhaoǀhaos ǀkha ge ǀhawe i. 

!Aromas mariǀhaos dis ge, skoli di hostel!khaiga ǁkhāǁkhāsenaon !aroma a sâsa ǂnamipeba māse tsî în di ǁkhāǁkhāsens tsî aitsama ǀomkhâis !nâ nî huise. N$800 000 ge ge ǀhaoǀhaohe tsî !gâi!gâi!nâs tsî omǀaros hosteldi dis !aroma ge ǁkhaeǁnâhe. Nē ǂûǀhaos tawas ge dana gowaîsa gere mā soab ais ge !Nakaǂnôa Presidents Lucia Witbooisa ǁîs ge Suiderlig skoli tawa skolǀgôa-i kurigu ǁga ǂâi-oa tsî ge mî “Nēpa ta ge !Nakaǂnôa Presidenta Republiki Namibiab ti ta ase ǀgui mâ tama hâ, xawe ta ge ǂnīsa ai!âkam skolǀgôata Suiderlig Sekondere Skoli tita ases tsîna mâ. Nēpa ge is ge ti Standard 10, nēsi Xrat 12 ti a ǂansasa ta ge dītoasa,” tis ge ge mî. 

ǁNāpas ge ǂan!gâs tsî !gôa!gâsa, ǁîs ge nē skoli di ǂguro skoldana ī, Maria Kusch !aroma gere mā soab ais ge Witbooisa ge ǀō-aisa tsî mâǂoa ge hâ i tarekhoes ase ǁîsa gere !khōǀkhā. Kusch ge ge !gao!gaoba ge ǁgui, nē skoli ge ǁîb di daode ǂguro !nās ase 1971 kurib ai a ǀhui-am ǁaeb ai. Ai!âs ge Wibooisa ge mî, nē axasib skoli di ûiǂgarob tsî sī!nâdi ǀguide tsēdīs ai hâ tama hâ, xawe ǁnāti ī !ēsa ǁgau!nâs !âǀhuru-aon ǀkha ǁgamǁares !aromas tsîna ge kurusa. ǁÎs ge ǂgaoba xu hâs tsî gangansa hoa ǁhao-aona ge mā nē ǁgūbasa dīǀoaǀoas !aroma. Witboois ge ǁkhāti ǁîs di ǁkhoreb, Suiderlig Skoli nî mâǂoa hâ skolgu di !harosa sī!nâs diba gere gowaǂui. 

“Tita ge skoli di ǂgaeǂguis, ǁgau!nâ-aon tsî ǁkhāǁkhāsenaona ra ǁgoaǂui, !garise sîsen tsîn nî Suiderlig skola akademise !harib ai ūkhâisa, skoli !aroma guis ose, xawe !gōsase ǀkharib !aroma,” tis ge ge mî. Marisi huiba gere mā khoenas ge ge mîba” Sadu maridi tsî ǀkhaegu ǀkha de ǀhûǁarebese hostelde ra ūhâ ǂgao, sada ôan ǁgâus di nî ǂgai ǁkhāde, ǁnāpan sâsa ǂnamipeb !nâ ǁkhākhāsens ai ǂâisa ǂnûi tsî !gâi !goaxa aeba nî aiǂhomise. Kalahari !âb di Skolmûǂamaob, Ryan Assegaaib ge ǁhao-aona gangansa mā ts ge mî, ǂgui !omgu gaisa sîsenǂuiba !khōǂgā hâ !khaisa. Nē skoli hîa ge 14 ǂKhoesaob 1971 a ǂnuwiheb ge ǁîb hoa skolgu xa a kai tsî ǀoro skola ǁKharas ǀkharib !nâ, 1 000 xa a !nāsa skolǀgôan tsî 59 sîsenaon tsî ǁgau!nâ-aon ǀkha nēsi hâse.