Ouhonapare wOmbazu wOvambanderu kau ya vaza pondondo yokutatumisa nokuumanisa ovakazendu nu tjinene ozoserekaze ozohepundu.

Orata Onene mouhonapare mbwi Nanḓa Murangi ma tja okuzirira komambo nga inganene mozongoramambo tji pa ri ombongarero oitjavari yovakazendu ovahepundu mOafrika mOtjomuise tji ya ri etenga ngandu ku yetano komueze mbwi. Ongoramambo indji The Namibian pu ya etere omitjemo vyozoserekaze ozohepundu kutja ovazamumwe wovarumendu vazo poo omauhonapare wombazu kaye ve tumbu nu kaye ve tumbire nokuvetjinda nawa kombunda yozonḓiro zovarumendu wazo. Nokutja omauhonapare wombazu okatama neyo nomihoko vyovarumendu wavo mokuveyeka omaṱa wawo tjimuna omahi nozongombe poo ozonganda. 

Imwe yozoserekaze ozohepundu inḓa o Ripanga Muundjua, oserekaze yomuyaruke Uanee Muundjua. “Ousupi omuhoko womurumendu wandje oo Kazandukondjira novanatje ve, ve kondja okundjiyeka otjirongo. Otjirongo ami tji mba twa mo otjimariva. Atu kurisa, tji twa za mbo atu haṋa mozotupa tuvari. Orupa rumwe omuhona a yandja komuhoko we, orupa indwi orwarwe atu ṱiza. Nambano orupa indwi orwandje eye ndwa ṱiza, ndwa sokutja orwandje, Kazandukondjira ome turira novanatje ve novanatje vomuhona, nomapanga novatjiwasane” Ripanga Muundjua ma tja. Na weza kokutja eye tje hungirira ko porwe onḓuno ndji tjitwa i yomuhoko womurumendu we nandarire kokutja momekurisiro wehi eye wina wa twa mo otjimariva tje momekurisiro waro. Ama tja kakutja omuhona we oviṋa mbi wa ungura erike aave ungura pamwe. 

Murangi ma tja ouhonapare wOvambanderu u tumburwa i yOveta yOndungururiro yEhi rakangamwa ndji ve tjayera okuyandja ehi ndiri kombanda yozoheketara omirongo vitano. “Ovandu imbo va kambura ozokiro hambombari ko 15. Okutja kombanda ye otjaape tura ovandu. Poo pu na ye wina pe novanatje vomurumendu eye mbe ha vanga,” Murangi ma tja. 

Na weza kutja moveta omurumendu tja ṱu, ngwa sere okukambura ehi ndo omukazendu we. Wina omurumendu tja ṱu ehi ndo riyaruka kouhonapare posi ya omundu omutenga ngwa sere okutjita omaningiriro kuro omukazendu poo ovanatje. Tji pe hi na mbe nonḓero muro ari yaruka kouhonapare. 

Murangi ma tja ozonganda nḓa tura otjiwangungu nomurumendu tja ṱu varwe tji ve hi nokuvanga omukazendu kutja ovasya vomunionganda. Posi ya oveta ongahu kutja omukazendu wa sere okupewa indo o-50 zomurumendu poo imba mbe hi nokuvanga nao va sere okuzapo ave keripahera ehi rawo rarwe. 

Ombara yOtjirata tjOuhonapare wOvambazu wOvambanderu, Aletha Nguvauva, ma tja otjirata tje ngunda katji ye rihaka koviposa tjingevyo mbi poo ngahino ozorata ze ze rihaka ko neye ke nokutjiwa.