ONGWEDIVA Bunata bwa balimi baba I fumana mwasimpangaliko sa cwale sa mubu wa mafulisezo a likomu za bona ni maino mwasilalanda sesi kwela mwaketelelo ya maUkwangali mwasikiliti sa Kavango, seba hanile kuzwa mwasilalanda sani hape, ni kubeyela kwatuko mamela ni taelo yene filwe kubona ki maofisa ba bahulu bene baba taluselize kuli ba tute mwasibaka sani. Mutompehi Vilho Hamunyela, yo muÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ”šÃ‚±wi wa balimi baba hana kututa mwasilalanda sani ya bulela mushobo wa Oshiwambo, na nitifalisize kuba mutayi wa makande wa Nampa sunda ye felile kuli, yena sa inzi hahulu nako ye telele mwasilalanda sani ni likomu za hae kacwalo kutata hahulu kuyena kuli a tute feela ona fo sina yena ni likomu za hae haba ta kena feela mwalikayamana la lukupwe. Hamunyela yali yo muÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ”šÃ‚±wi wa balimi ba 50 ba bali mwamubu wa Kavango bene ba kile ba bulelelwa ka taelo ni mamela kuli ba tute mwamubu wani, sa fitisize manzwi a kuli yena ni balimi ba baÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ”šÃ‚±wi bata tuta feela muta ba milonganyana ya sizo kapa ba mubuso ha bata bafa mubu wa kututela kuona sina haba sina ko bata tutela teÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ”šÃ‚±i mwanako ya cwale. “Lubata kuziba koluya, haiba kuli lu tutisa likomu za luna mwasilalanda se. Hakuna mubu mwasilalanda sa luna sene si zibahala ka Owambo sapili,” Hamunyela na tiselize, ka kuekeza kuli yena ni ba habo ba itukiselize mikwa ni milelo kaufeela yaba mubuso ya mulao yenze ba sabiswa ka yona mwanako ya cwale. Na latuzi lipiho za kuli yena ni sikwata sa hae sa balimi bata tuta mwasilalanda sa Kavango mwanako ya cwale ye, kakuli se kuna ni bucwaÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ”šÃ‚±i mwanaheÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ”šÃ‚±i kaufeela kapa sona silalanda sa mubu wa Nyambe sina hane kusuluhile pula ye ÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ”šÃ‚±ata mwamazazi a felile. “Neli ba mulonganyana wa sizo wa Ondonga bene ba kile ba kupa kekezo ya mazazi kuli lu sike lwalundulwa sapili. Luna nelu sika lumela kuli luta zwisa likomu za luna sina hane lu ziba kuli hakuna ko lu kona kuisa likomu za luna inge lu sika fiwa kale mubu wa kuina ni wa mafulisezo a likomu za luna,” Hamutenya na ekelize. Hamutenya, elias Kabila, na bulezi kuli buÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ”šÃ‚±ata bwa balimi babali mwalikayamana la mubu le, neba kile ba swala mukopano kwasibaka sa Omuthiyagwiipundi la bulalu sunda ye felile ka nzila ya kulika kufumana tatululo kwabutata bwa cwale bo, sina ba mulao ha banze ba sabisa kuli balimi bata fiwa likoto ze tuna luli kakuya ka mulao kapa kufiwa mulatu o likana N$4 000. Ze ni halili cwana, na sika tatulula lika kaufeela zene kile za lumelwa kuzona kaufeela kasamulaho wa mukopano o. “Haluna kututa, neli balimi bene ba kile ba fepa balwani ni lindwalume kaufeela za tuluho ya naha ye; bao ba banze ba sweli kululeleka ki lila za kozo,” Hamutenya na tiiselize hape. Muina situlo wa katengo ka balimi ka ka zibahala ka Mangetti Farmers Association, mutompehi Ismael Shailemo na hanile kubulela fa taba. Shailemo ki yo muÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ”šÃ‚±wi ni yena wa balimi ba 50 bene ba filwe taelo ni mamela ya kututa mwasilalanda sani cwale-cwale. -Nampa