!Gae-auto !nari-aon ǀAeǁgams din ge ra !gaesen, ǁîn di tsīkorobe hōǂgās nē ǂharuguba xus ǁaupexa 60 persentgu kōse ge ǁnāsa, Covi-19 ǁōs ge ǂgâxasa xu.
!Nari-aon ra mîs ge, în di hōǂgās khoen !nās !nâ ra hâmas xa gere !aromahesa tsîs ǁnā-amaga Covid-19 !khamǂuis ǁgaragu !oagu khoen !gôaba ge ǀoroǀorohesa hîa hōǂgāsa ǀgaisase ra tsâǀkhāsa.
Komboro Hambirab, ǁîb tsîn a nē !nari-aon ǀAeǁgams !nân di ǀguib ge ra mî, nē ǁōs ge kai soaba hōǂgās nē ǂharugub dis !nâ a ǂnûisa, !gōsase, !nau-ams ǁaeb tsî ǂhanub ge ǂnûiǂgā ǁgaragu, !nonas xa !nāsa khoen haka ǂnû!khaide ūhâ auton !nâ !naohe tides tsî !uis di 8 irsa xu ǁgoas di 5 irs kōse daogu ai hâhe tides hân xa.
“ǂGui ǁanǂgāsaben ge !gâi!gâ tama hâ ǀnî khoen khamin ǁkhâbǀunis ai ǁîn marisa !khō!oas ǁawosasiba ūhâsa, xawe aitsama sîsenbasensa xu pereba tāb ai ra hā-ū, “ tib ge Hambiraba ǀarasasib ǀkha gere ǁgâiǂuisen.
ǁÎb gere mîs !oas ge tsīkorobeb gere kuru hōǂgās, hânats ga ǀnî ǀhonkhoe-e !nariba tama īs karao, ǁaupexa N$700 – N$1000 kōsesa nēsi N$400 tsēs ai ra ǂgâxa-ū khoen !gangu ai a ǀoro amaga.
Hâ-as ge ǀAeǁgams noxopa ai!gû rase ǁîb hoan xa a ǀgapi !gôab Covid-19sa positifse ra !âisen khoen diba !hūb !nâ ūhâsa.
ǂHanub ge nē mâsiba kō!gâ tsî !aruǀî nî hâ ǂhīgude ǀoroǀoros ase ge ǀawemā, in khoena ǂgaoǀkhāsa !nūsiba nē-e nau-e xu hâ tsî ǁkhāti kai ǂharuguga î gu sîsenaona !kharaga sîsen ǁaegu !nâ ǀgoraǂgā tsî ǀnîna ǁgâude xu sîsen kai nē mâsib nî !gâis kōse.
“ǀOro khoena sîsen!gûs ge ra ǂâibasen, ǀoro khoen !gae-autode nî sîsenū !khaisa,” tib ge ǀonsa ǂgaihesa ge ǂkhā ǀnî !nari-aoba ge mî, ǀaro rase ǁîb nē mâsiba !gâise ra ǁnâu!ā tsî ǂhanub ǁgaragu Covi-19 ǂnamipe hâgu tsîna ra !gôa!gâsa, xaweb ǁîba ra ǂgan ǂgaos ge, în daob!norasasib mâisana nē ǁaeb tsî mâsib !nâ, ǀorose mâǂoa hâ !ûǂamdi surudega kōba nî tsî toxopa xoaǁnâba nî nē surudega,” tib gere ǀkhomaǂgan.
Ai!âb ge ǁanǂgāsaben tsî khoen hîa !gae-auto !oabade ra sîsenūn ai ǂgansa ge dī, in hoaǁae Covid-19 khoraǂuisens di ǁkhaes !aroma hâ ǁgaraga hoaǁae ǁnâuǀnam tsî aitsama !ûisensa ǁkhāǁkhāsen tsî ǁnās !nâ-ū ǁîn tsî !hūǁîn di ûiga sâu.
“Nē ǁōs ge sada ǁhā tama hâ tsî ǁkhāti sada !omǁaes tsîna hâ tama hâ, ǁnā-amaga a da hoatsama !Hūb di ǁÛb Geingob ra ǂgaoǀkhāda mâsigu !nâ mâsen tsî nē ǁōsa ǀguipa !kham”.