Kaidisidi !nâ hâ Namibiabǁîn hîa Botswanaba xu !nae!hūb ân ǁga ge oahān tsî aibe Gams !garo!ās ai hâ!khaimāhe hân ge ǀgūǁae ǁîn di ǁan!khain tin a ǂgai ǁkhā !khaiga nî hō. Nēs ge ǂhanub xa ge ǂanǂanhe, ǀnîn ân nî ǀhûǁarebese ra ǁanaihe !garo!ā!âgu !nâ Otjozondjupa ǀkharib īse nî māhe, ǁnāpan ǀnîna Otjipaheua !garo!ās Gams ǀgūseb !nâ nî hâ!khaimāhe hîa. !Hūde ǁKhawa ǀGoraǂgās ministers, Inge Zaamwanis ge ǂoa ge wekheb di Donertaxtsēs ai Gams !augab !âgu !nâ hâ omaridi oahā ge khoena sari tsî ge mîba, ǂhanub ge !hū!âde a ǀgoraǂgātsoatsoa !khaisa.
Nēsis kōseb ge Namibiab ǂhanuba N$60 miljuns xa a !nāsa marisa !nani !garo!ādi hîa ǀhaob ai 23 000 hektarga !khōǂgā hâdi ai māǂuihâ, nē khoena hâ!khaimas !aroma. !Nona !garodi nē korode xu hâdi ge Otjozondjupab !nâ ǁgoe naudi Hardap tsî Omahekeb !nâ ǁgoese. Hāǀaro raseb ge ǂhanuba N$115 miljunsa ge māǂui, Gams tawa hâ!khaina nē hâ ǀaokhoena ǂhomibas ase hîa ǁkhâkorobe ǁîna ǂûn tsî !anu āǁgam-i, ǀae!khō!oabadi tsî !norasase hâsa ǁawoǁawos tsîna !khōǂgā hâse. Hoa oahā ge khoen ge Namibiab ǁGauǁgausenǂkhanidi tsî passportn tsîna ge māhe, ǁnāpan kairana ǀnai ge xoaǂgāhe kairakhoen ra ǁkhâkorobe !khō!oa maridi tsî noxopa ǀnî !gâi!gân hîan ǀhûhâsib !oabadi ase ǂhanuba xu ra !khō!oana nî !khō!oan ge 60 kurixasa xu N$1600 ǁkhâkorobe ra !khō!oahe, Botswanab !nân 65 kurixasa xu ǀgui P1400 ǁkhâkorobe ra !khō!oa hîa.
Zaamwanis ge mîs ge, ǁkhaisa omaridi nē khoena xu Otjozondjupab !nâ ge ǁamahe !garo!ādi ǁga nî doe-ūhe tsî di !gau ra omaride Otjipaheua !garo!ās, Gams ǀgūse ǁgoes ǁga nî doe-ūhe hîa. !Narixūn, ǁîn does !aroma nî ǂhâbasan ge ǂhanub xa nî aiǂhomihe, tsî ǂgari-aon tsîna does khao!gâ ǁîn ǂgarib ǀkha huis tsîna nî ǁawoǁawo. Kaidisidi !nâ hâ !gôab oaǀkhīhâ khoen, Gams tawa hâ!khaimāsan ge Ovaherero tsî Ovambanderu khoen hîa toro!khamdi, Duitsern ǀkha 1904 tsî 1908 !nâ ge ūhâ in !nâ ge ǁōǂoan di suriga. ǁNā !khamde xu ge ûiǂoa khoen ge Botswanab !nâ ǀamǂoa, nētsēn ǁîn di ôan tsî ôananôaguba, Namibiab ǁga oahās turaba ge ǁgause. Botswanab a ǂhabasen ge ǁîna sao ra !garo!ādi !nâ a hōsa, Ghanzis, Tsaus, Mauns, Semboyos, Komanas tsî Chanogas !âgu !nâ. Botswanab di ǂhabase ǁgoe Ngamilandi di sao ra !ādi Charleshills, Karengs, Bothatogos, Totengs, Sehithwas, Bodibengs tsî Makukungs hâdi !nâs tsîna.