Khoekhoegowab

!Narisarimas ǂansaben ge ra mî, !goaxa a kaitsēdi ǁaeba !gû!oas Namibiab !nās !aroma !auga!hūgu !narisarima-aon !gôagu ra ǁgoeǂamhese ǁgausen tama hâ, xawen ǁîna nē !âb !nâ danasa ǁîn saridi ǀkha ra ǀhōǂuin ge !hūǁîn tsî ǀkharisi sari-aona. 

Ministeris ǂAnǂandi tsî ǁNâuǂharugus Texnoloxib (MICT) dis ge !âǀhuru-aon ǁgamǁarede ǀkharisi tsî !ā!nāsi !hao!nāsi ǂgaeǂguidi Oshanas, Ohangwenab tsî Oshikotob din ǀkha ge ūhâ i. Nē ǀhaos ge nē ǂgaeǂgui-aona xu ǁîn di ǂâiǂhansende ǁnâu tsî ǂhanub ǀkhāba xus tsîna mâ ǀgaugu ain nî ǂhanuse ǁnâuǂharugus !khaisa ǁnâus !aroma ge hâ i. 

ǀGūǁae i ge kaise ǂauna aorekhoegu ǁîgu ûiga aitsama ra ūs di !nuriga Namibiab ǂhôaǂhanigu !nâ a !nurisa. Nē !gamsendi ge ǂguidi âde !aromadi a mā!nâsa sîǂkhani-e !khōǂgā tama hâ. Namibiab ǁaes ge ra ǂâiǂhansen taren nē ǁōga ra !aromasa.

Namibiab ai!gû rase aitsama !gamsens !nae!khaidi !gôaba ǂharob rase ra hō!â, soab ain ge ǂansabena !nubusib !hao!nāsi ǁnaetigu !nâ hâ dīǀgaugu dib, !gomsina !kharu!nâs di ǁkhāsiba ūhâ tama is tsî ǂhanu tama ǁkhāǁkhādi aoresisa ǁgauǂuis !nâ hâdi tsîna nē mâsiba xāǂgā hân ase ge ǁgauǂui.

ǀGamǁî kurib ǁnāti ī ǀhûǁarebese ge !Khaitsâb 2021ǁî kurib !nâ a ūhe ǁnâugumîǁguib, Omkurus ǂHarugun ǂNûiǂgās Namibiab dis (CIF), ǀUrin xūkurub tsî nauhâ Sîsenaon ǂNoaba!nans (MANWU) ǁaegub tsî 2 ǀHōǂgaeb 2021 dis ai ǂHanub ǂHanusiǂan!gâs ǂKhanib 7675ǁîb !nâ ǂhaitsise a ǂanǂanheb dib ge 2 ǀHōǂgaeb 2022 dis ai nî sîsentsoatsoa.

ǀHaob ais ge Otavis di !ās ǀawemā!nansa surudehe hâ maris, !ā!khōmais !oabadi !aromasa N$57.6 miljun maris ai  nē kurib di 6 Taraǁkhumuǁkhâb dis khaos ai go mâ. Nē marisa go a ǂhākhâis ge 19.6 persentgu di ǀgapiǀgapis hîa 2020/21ǁî marikurib !nâ go surudesa i N$48.2 miljun maris ai go ǀarohes xa go !aromahe.  

!Hûareas ǁAedi ǁAnǂgāsaben ǂGaes (UNFPA) ge 375 huisenūxūna kaikhâi hâ ǂkhamǀgôadi, ǀkhamǀkhā ǁgûdi tsî daisi radi tsîna Erongo ǀkharib !nâ ǂoa ge wekheb !nâ ge ǀkhae.

ǁNāti ī !gaeares hîa ǂgaeǂguira ǂhanub tsî sîsenaona ra ǂnûǁkhaeba !nandi ǁaegu hâs ge !gâin tsî tsûn !nâ ǀguipa mās di !âisa !kharuhâ tsî nē ge ǀgūǁae ǀaweǁguihe tsî xawe a ǀûhe sîsenǀûs ǂhanub sîsenaon xas xa a aiǁgaubahe. 

Otavis di ǂgiǂgosi ǀawemā-aob, George !Garab ge ǁnāti ī !hoa-ain hîa Kombats ǀgurihâ khoe-i xa a ǀhonkhoe-aihe tsî ǂhanub ǀkha !gaeǁare-e ūhâ tama ti ra mîna ra ǂharaxu, ǁnāpa-i ǀgau-e a ǀkhai ǀgurimâ khoe-i nē !garo!āsa ǁama tsî nî ǀhonkhoe kaisa amaga.

Ondonga !hao!nāsi ǂgaeǂguis di ǂgaeǂgui-aob, Fillemon Shuumbwa Nangolob ge ra mî, ǂauna ǂkhamkhoen ǀâxareb !naka ûihâsa ǁîn di ǁgûn ge a ǁnā!gâ ǁîna ǂhâǂhâsasib !hao!nāsi ǁnaetin tsî ǀumis xa mî!ābasa amaga.