Omunambelewa omukulunhu wokukonakona omikifi doimuna monooli Dr Kenneth Shoombe okwa ti omukifi wepunga onghee tau twikile nokukwata eengobe moitukulwa ine nokwalopotwa eengobe odo unene da ninga oihakanwa yomukifi ou.
Oitukulwa ya monika omukifi wepunga oyo Ohangwena, Oshikoto, Omusati noshoyo Kavango kokoushilo.
Okwa ti konyala eengobe 110 oda kwatwa komukifi wepunga omo neengobe 44 domu do da fya.
Omukifi wepunga owa didilikwa ohau kwata ashike eengobe eshi hadi kala dina omadidiliko ngaashi omukolo, ongobe ina omanina taadi momayulu efimbo keshe, ongobe tai fuda noudjuu ile ongobe ngeenge ya nangala itai dulu oku ende noshoyo oku kanifa ehalo lokulya.
Okwa ti omukifi ou owa monika neudo momafiku 31 Mei konima eshi omunahambo umwe kwa li eli kohambo yaye moAngola e na eengobe daye kwa li tadi fi po unene.
Okudja opo vati omunahambo ou okwa shinga eengobe daye fiyo okumunda wavo koShandi nokonima okwa shivifila ombelewa younamapya kutya oku na eengobe daye ta di vele.
Shoombe okwa hokolola ta ti konima eshi eengobe daye da ningilwa omakonakono kovanambelewa woimuna oindjemo oye uya tai ulike kutya eengobe daye oda kwatwa komukifi wepunga.
Okwa hokolola ta ti konima eshi omukifi wa monika ouministeli wounamapya owa endelela opo u kale wa venda tete eengobe komikunda edi da monika omukifi.
Onghee okwa ti ovanambelewe hava longo lomikifi doimuna ove shipondola okukala va vende eengobe a dishe da kwatwa komukifi no nande natango ta ku lopotwa eengobe ta di kwatwa.
“Paife otwe li pyakidila nokuvenda eengobe a dishe moitukulwa aishe oyo ya lopotwa mwa monika omukifi. Otwa tameka nale nomikunda odo dina eenhele dovendela yoimuna,” Shoombe ta ti.
Onghee okwa kunghilila oshiwana opo shi twale eengobe davo di ka vendwe keenhele odo tadi yandje omayakulo etunhilo loimuna.
“Ohatu lalakanene opo tu kale twa tunhila eengobe adishe manga omukifi inau ta ndavela koitukulwa ikwao shaashi omukifi ou owa nyika oshiponga ngeenge wa kwatwa ongobe,” Shoombe ta ti.
Okwa weda po ta ti ounimisteli owa yandjeneka oikwafifo ya wana koitukulwa aishe opo i dule okulongifwa okunhila eengobe.
Okwa kunghilila oshiwana opo shi ha lye ombelela yeengobe da monika omukifi wepunga shaashi osha nyika oshiponga.
“Oovene veengobe va hala okutoma eengobe davo nava lopotele tete ovanambelewa voimuna opo ve uye okuningila eengobe omakonakono ngeenge ota di dulu tuu okuli wa,” Shoombe ta ti.
Okwe weda ta ti omukifif ou owa nyika oshiponga keengobe shaashi ohau kwata eengobe komapunga naashi oha shi eta opo ongobe i kale ya fya diva.
“Oshiwana nashi topolafane ouyelele kombinga yomadiliko momukifi wepunga opo shi dule okulopata diva ngeenge sha mono omadiliko eli keengobe,” Shoombe ta ti.