New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Omaheke kuna kara moudigu wousesu womema

Omaheke kuna kara moudigu wousesu womema

2023-08-17  Maihapa Ndjavera

Omaheke kuna kara moudigu wousesu womema

Eguwo lyenene momukunda ngesi kuna kara nye udigu ou una kureta utjirwe komavango gokulisiga siga mwaza sirongo morwa  mvhura nye ezi katugwene zahana udumba. Morwa mukaro nye gwangoso, mavango manzi aga gakara asi gomema nye ngesi nare ngana kukuta morwa kwato mema gana kuwizamo hena. Mokukwama nye mugendesi mberewa zonondima Ndiyakupi Nghituwamata montumwaraka ezi kageve sinkwa ntani sina kara nosiparatjangwa asi ‘Crop Prospects, Food Security and Drought situation report’ Pembankuru 2023, kugava mema momukunda gwaOmaheke kapi yina kugwana ekohonono monomukundagona donzi moMaheke. 

Mukunda horowero ogu kuna kara nonopomba dononzi dazonauka unene komuzogo gomukunda ogu, (Eiseb, Talismanus, Otjinene ntani Epukiro) morwa eparu lyovantu ntani yimuna kuna kara nye ngesi asi mema gana sesupa,’’ Nghituwamata yimo ana kutanta. Mukunda horowero gwaOmaheke kuna kara asi mukunda gumwe ogu vana tura pelikwamo asi mukunda gorukukutu meyereko lyoyimaliwa mvhura ezi. Apa nye kahuyungisire mukunda gwendi moomu yakara kovanguuru, nguuru gwaOmaheke Pijoo Nganate kayitente asi marandeso goyimuna ngesi kuna gurumuka unene kuhetakanesa nonomvhura murongo edi dakapita. Nampili ngoso, simpe ngesefa zoyimuna kuna kuza komeho nampili ngomu yina kara asi kwakere mondando zongwa ano ngesi kapi yina wapa hena. ‘’ Mukario gomudona omu twagwana mvhura momukunda gwetu, ose kwagwana mvhura zokusika ko 200mm, ano zonunu kuna kara nye po 100mm kombindakano gomukunda gwetu, ano komuzogo kwagwana tupu mvhura zokusika ko 300 zokupita tupu, yimo ana kutanta nguuru. 

Mokukwama nye ava ava gavere mema konomukunda doponze, Nganate katente asi ruha oru runa kara ngesi nomalikwamo aga navatura moyirugana, omu nombora 13 vanadisimi nare nonopomba nare vadimbesitera. Nopomba kuna kara nye ntambali dosollar, ntazimwe domaholi godisera, murongo nantatu nondama do 15 HDE nomulihu, ntani 169 galvanised pipes. 

Mogo nye 13 vanamana kusima, ntantatu tupu gana kara asi kuna kugava mema. Morwa mema nye gana sesupa, kohi nako kapi kuna kara mema gomazuni momukunda ogu, Nganate katente asi makero nye ogo vasima 38% kapi vagwanamo mema nampili nakauke. 

Nondama dopasirongo oku dina kugendera

Nghituwamata kagwedereko asi yitundwamo yomo 10 Pembankuru 2023, nondama nadinye ngesi kadikere po 66% ano pwanare ngesi ngano 80% mokuhetakanesa mvhura ezi zina piti. ‘’ Eyi nye yina retesapo mukaro gwangesi morwa kapi tuna gwana murokwa gomuwa, mo 2022/23 eyi yina twarederere nye mema gapire kuyasika monondama, makuara kwatwaredera nye mema gagende noudigu. Kuna kumoneka asi Neckartal ntani Goreangab dasika ko 90% muna kara 91% ntani 101% momurokwa gomvhura, yimo ana kutanta mukurona ogu mouministeli. Yitundwamo simpe kuna kulikida asi mavango atugwana mema ngwendi Swakopooprt, Friedenau ntani Naute kwagana 65% no 67% ntani 60% momavango nye gakara asi kugwanamo mema, ano moOanab kuna kara nye 57%. Ano mavango gokuhupako aga atugwana mema, kohi zo 40%, Omatako, Otjivero silt, Bondels ntani Omaruru delta ngesi mwato mema. 

mndjavera@nepc.com.na


2023-08-17  Maihapa Ndjavera

Share on social media