Otjomuise- ™Ozohoromende azeembari (ya Namibia noyEhi rOvandoitji) maze haøasana omazuvira kutja ovivarero imbi mbya tamunwa kombanda ma zi zengurura kangamwa ovinenge avihe vyo tjimariva tjomapu wo rukapita veze mu mwatarewa Iyoruyano Rwapamwe.∫
Epu oritja 20 rOruyano Rumwe pokati ka Namibia nEhi rOvandoitji okupata otjihungiriro tjOtjiÞiro Otjindjandja, Ondjesiro nOtjisuta nai ndwa handjauka mari raisa nao. Epu indi ma ri vetasana ovipara no ngwizikiro yovanarupa vevari mo tji hungiriro ihi, Ebson Uanguta Na Fanuel Kaapama Oritjatatu mu Keetute mOmurari wOndjivisire Ombaranga mu va tjirirwe ama ve kwizike oviwaøa mbyaihamwa kutja otjimariva Ehi rOvandoitji tji ra kwizikire kutja otji ma riyandja oku kohorora oviÞukaungura vyaro oruveze rohuurire yaro ya Namibia, oruveze indo ndaa ri tjiukwa otjo Southwest Afrika yOvandoitji.
Ovandu peke peke mbatara mo Ruyano indwi ma ve munu kutja oro tjitjiri karuno' tjiøa nOtjiÞiro Otjindjandja nOtjisuta kwiimba mbai hamisiwa itjo, kutja ozonÿo ozondekurona zovati vatjo vOvambanderu, Ovaherero nOvakwena. Pendje no ku serura no ku pwisa omaunguriro pokati komahi ayeevari inga no zo horomende zawo. ™ Ozohoromende azeembari inÿa pendje no ku tara mOtjitiro Otjindjandja tjOvaherero nOvakwena, ozo ze tji handjaura oku tjikuta kuno rukapita veze ro huurire,∫ Kazenambo Kazenambo maraisa no ma tjangwa we mo mi rari vya kauriri vyo mahakayeneno.
Pendje no pona pevari mo Ruyano indui kapena pu ma petamunwa Otjitiro Otjindjandja posia embo ndi ma ri tupuka muro o ™annihilation∫, keri wina okuyandeka. Pendje no kuungurisa embo indi o ™genocide∫ oro ndiri Monÿuvasaneno yOkutjurura nOkuvera Ongatukiro yOtjitiro Otjindjandja yOmihoko Omikutasane yo 1948. Kutja tjapo embo indi tji raungurisiwa mo Ruyano indwi tjapo maa ri kongorere Ehi rOvandoitji eyuva rimwe otja kOnduvasaneno yOkutjurura yOmihoko Omikutasane.
™Ohoromende ya Namibia no vandu mave yakura omaningiriro wondjesiro wEhi rOvandoitji aveno' ngamburiro kutja ma i ke ondjira komazuvasaneno omakarerere pokati kawo no ku paimisa ongarero ya peke pokati komahi ayeevari inga otja tji ya yauzwa iyo zongutiro mbari zondjuwo yOzoveta yEhi rOvandoitji zo 1989 no 2004.∫ Ozongutiro inÿa ozonÿo Kazenambo nda raisa kutja opokati komahi ayeevari inga ndehino tjina nOtjitiro Otjindjandja. Mo 1989 tjandje ehi otji ma riya ri ka kutuke Otjitiro Otjindjandja katjiyauta oku hungirirwa no mo 2004 okuza mo ma zemburukiro wina wo zo mbura esere zo TjiÞiro Otjindjandja.