Ignatius Nambundunga
WINDHOEK – Uuyuni awuhe omo wa li muuzilo woshilandopangelo mOlyomakaya ga zi ko. MOmukuto gwaNaambo, omwa li okathilu kenyenye. Esiku lyotango lyaMaalitsa otali ka dhimbulukiwa koyendji mondjokonona yaNamibia, sho engathithi enene lya mbombolokele komawendo gomapendafule gedhina Heroes Acre moshitopolwahogololo shaKhomas, opo ya ninge oontaliyiho dhefumbiko lyOmukokolipresidente Sam Nujoma.
Nujoma oye omupresidente gwotango gwaNamibia, nokwa li wo kakukutu komatanga goPeople’s Liberation Army of Namibia (PLAN), ano etanga lyokakulumbwati ngaashi hashi hololwa koyendji, nomupresidente gwotango gwoSwapo.
Sam Shafiishuna Nujoma okwa lela ongundu yoSwapo uule woomvula 47. Omanga inaa fumbikwa, olutu lwaNujoma olwa li lwa falwa kiitopolwa ya yooloka moshitunda Namibia, nelalakano aakwashigwana ye mu mone noku mu hupula. Aanamibia oyendji oya kala owala haye mu uvu ngokatana komiilya, ashike olweendo nduka olwa mangulula oyendji ye mu tse omeho. Olweendo ndoka olwa li lwa tuka okuza moWindhoek, moka Nelomba lyomushindi gwiipilangi a li a nambele pokapale koondhila kaAndimba Toivo yaToivo mOndangwa yaShinime, nokutsikila okuya kiitopolwa ngaashi Omusati, Ohangwena, Kavango-East, Zambezi, Otjozondjupa noHardap. MOlyomakaya, iipopiwa kakwa li tayi pu, kepaya okwa li taku zi, ko taku yi, naayehe oya li taya tanga Nujoma. Omugandji gwondjokonona yOmukokoli, Nahas Angula okwa ndjandjukununa Nujoma niilonga ye.
“Oyendji itaya limbililwa, oshoka okwa kala ha ti” ‘Emanguluko niilinga.’
“Nujoma oye oshishani shetu shuundemokoli osho wo shekondjelomanguluko lyaNamibia. Uuyuni owa tseya Namibia okupitila muye, osho wo oSwapo, ndjoka a kwatele komeho uule woomvula 47.” Omuprima omukulu ta ti ngaaka. Gumwe gwomaapopi ya sheywa, omupresidente omutiyali gwaNamibia Hifikepunye Pohamba okwa holola kutya yo naNujoma ekuvu nela, noya longa iilonga iiwanawa pamwe, noya tyapula oondya dhOshiwambo pamwe, nokunkondopaleka ekwatathano lyAanamibia. Pohamba, pethimbo a li a gandja oshipopiwa she poshituthidhimbuluko sha li kEtunda kOmusati okwa ti Nujoma okwa li ependa, omwiinekelwa, nomuleli omwaanawa. Moshipopiwa she shomoshilando uunambo, Pohamba okwa ti: “Nujoma okwa taaguluka oondjila oondeendeka, nosho wo omilonga dha kitakana molwolukongo lwemanguluko”. Ongandu tayi yepwa, onkoshi tayi henunukwa, nondjembo yomutondi tayi holamwa. “Nujoma okwa komanda nokukumika omakoma, okwa kwashilipaleke wo kutya oohailwa otaya mono elongo. Olweendo lwetu lwekondjelomanguluko olwa li lwa pumbwa omuntu guukwatya waNujoma, nomomashongo okwe shi pondola. Namibia olya manguluka,” Pohamba, ngoka a lele Namibia uule womimvo omulongo ta ti ngaaka.
Hifikepunye Pohamba okwa li a yelayelwa mepangelo lyaNujoma. Okwa kala ominista, ye natango oye kwa li omuulikwahogololo gwaNujoma e mu pingene po ongomupresidente gwongundu Swapo. Pohamba, okwa ti Nujoma okwa hwahwamekwa a waimine opolitika okuza unene momumvo 1950 sho a li a kenyanana onkalo yiilonga yethindilokongudhi lyo- Swanla. Ta ti okwa tauka moshilongo nokukondjitha epangelo lyokatongotongo lyaSouth Africa okuza oombinga adhihe.
Mokati kaamboka ya li ya holoka, omwa li aakulupresidente, ngaashi gwaTanzania Jakaya Kikwete, naThabo Mbeki gwaSouth Africa. Aaleli yiilongo yo-SADC ngaashi gwaAngola João Lourenço, Emmerson Mnangagwa gwaZimbabwe naCyril Ramaphosa nayo oya li ya holoka.
Nujoma okwa li a hulitha momasiku 8 Febuluali 2025 moshipangelo moWindhoek, nokwa fumvikwa mOlyomakaya poHeroes Acre. Heroes Acre ogo omawendo gomapendafule, nomwa fumbikwa ngaashi omupresidente omutitatu gwaNamibia Hage Geingob. Jerobeam Dimo Hamaambo, ngoka a li omukuluntu gwotango gwetanga lyegameno lyaNamibia oye a li a fumbikwa mo tangotango mo2002.
-inambundunga@nepc.com.na