WINDHOEK – Batu bene ba kile ba lundulwa mwamandu a mubuso mwamulene-i wa Windhoek kalibaka la kuli nenze ba ina mwamandu a cwalo isi ka mulao, neba siile sikoloti se sipahami hahulu ni kusiya ba Likolo la Misebezi, Linzila ni Mihala banze ba ‘nyunga toho’ haba talima fa mapampili a sikoloti tuna sa mutelo wa lisebelezo, mezi ni mulilo wa magesi sene si kilwe sa siiwa seo. Sikoloti sa mutelo o si fite-lela pene ye likana N$100 000, Likwambuyu wa Likolo na tumusize. Kakuya ka Likwambuyu wa Likolo mutompehi Joel Kaa-panda, lipuisano hala Likolo la habo niba Katengo ka Mulene-i wa Windhoek li swelwi mwa-nako ya cwale kuli ba Katengo ba kone kukwalulela ba Likolo lisebeliso ze cwalo zeo kuli ba Likolo ba kone kubeya bayahi sakata ba ba swanela mwaman-du a cwalo isi bayahi baba ina isi ka mulao ni kubulaya lise-beliso za mwandu. Kakuli ba Likolo ba kolota ba katengo pene ye pahami luli, pene ye kakuya ku Kaapanda ita likiwa kuli I konwe kulifiwa ni kufezwa hande ka nzila ya litifo za kweli ni kweli isi ka nako I li-wi feela sina Likolo la habo ha lina ni misebezi ye-wi ye mituna ye swanelwa kutazelezwa ka musulo wa lona wa silimo se. Likwambuyu na sika tumu-sa kuli mandu ana kile a siiwa ki bayahi bao ki a makai. Libyana ni lisebeliso kamu-kana za mubuso li taluswa kuli li yemi fa pene ye likana N$18 billion ili nto yeo Kaapanda a bona kuli mubuso ha u sika Itu-kiseza kutobelwa ki libyana ze cwalo mwanako ya cwale ye. Ka mungendenge waba Li-kolo ono kilwe wa hatiswa kwamakalelo a silimo se kuli libyana ni lisebeliso za mubuso ze tula hahulu li konwe kuba-balelwa, ba Likolo ba bulela kuli bata lika kamo ba konela kaufeela kuli sepo I kone ku-kutela kwasicaba kuamana ni libyana hamohocwalo ni li-sebeliso ze. Mwanako ya cwale, sicaba se sitobezwi ki sepo kamo ba mubuso ba swalezi libyana za bona. Kaapanda na taluselize ba mutende o kuli, bu-ata bwa mandu a mubuso sa kungu-lezwi kwatuko ni kushandaul-wa kacwalo ki kwabutokwa ku-li kutahiswe nzila sakata kapa mungendenge ota cinca mihu-pulo ya sicaba sesi pila mwa-mandu a mubuso. Ka swalisano niba Likolo la Sikwama, ba Likolo la Mise-bezi. Linzila ni Mihala banze ba talima kamo ba kona ku-nyakiseza ni kucinca tifo ya cwale yenze I swelwi kulifwa mwamandu a cwalo. “Mubuso ha u sweli kufu-mana se si-wi fa mandu a ona,” Likwambuyu na tumusize. Naize ba Likolo la hae bata bona kuli batu kaufeela baba ta ina mwamandu a mubuso ba lumela tifo ya kusebelisa ma-ndu ili pene ye kana I lumelwa-ngwa mwakabuka ka mubuso pili mutu kapa batu baba cwalo ba sika sebelisa kale mandu a cwalo. Nto ye kakuya ka Kaapanda ita bona kuli nihaike batu baba cwalo haba sinya-sinya lisebe-liso za mwamandu a cwalo ba mubuso bana ni pene ye nyiny-ani ya ku kona kupangisa li-sinyehelo ze cwalo mwabuka-muso. “Lu bata kuswalisana niba Katengo ka Mulene-i kuli lu kone kunyakisisa musebelisezo wa mandu a luna ki bayahi ba bata ina mwate-i. Lu bata nzila sakata yeta lu isa kwakuswala bayahi ba bata itusisa mandu a ka nzila maswe ni kubaleleka mwandu a,” ne kubulezi Li-kwambuyu. Ka kuekeza kuze kaufeela, pampili ya mabizo a bayahi be-ne ba ina mwamandu a mubuso isi ka mulao mi neba sa lifi ma-shili-i ita lumelwa kuba Likolo leli bona za Sikwama sa naha mi haiba kuli batu baba cwalo bana kapa ba fumananga ma-shili-i a penshini kuzwelela kuba GIPF, pene ye cwalo ita pumiwa kubona kuli I swale mezi ni malaiti. Likwambuyu hape na bulezi ka kutabiswa ki kamo musebezi o swana unze u swelwi kuswa-lelwa mwalikiliti za naha kau-feela. Likwata nyana za ba banca neli kilwe za lumelwa mwali-kilti kaufeela za naha kuli li ko-ne kunyakisisa ni kupima kaza mandu a itusiswa ki bayahi ili mandu a mubuso mwalikiliti kamukana. Na ekelize kuli ha-ne kupimwa ne ku kilwe kwa-talimwa kaza mandu kapa mu-bu oli wa mubuso o itusiswa ki tutengo twa kwamukunda, ma-kampani, sicaba kubeya mubu o sika yahiwa kale ku ona. Kasamulaho wa kupima lika kaufeela, buka ya mabizo kau-feela a libyana kapa mandu a cwalo ni mubu wa mubuso ita hatiswa.