Aron Mushaukwa
Katima Mulilo-Bayahi ba Kasika ili yefumaneha libima ze 120 upa wa sikiliti sa Zambezi mwa silalanda sa Kabbe ya Mbowela bafitisize pilaelo kwa Liluko la Silalanda ni Pabalelo ya Lifolofolo, kuamana nipabalelo ye busula ni kuzuma isi kamulao mwa sibaka sa pabalelo ya lifolofolo sa Kasika.
Mwa liñolo lene liya ku likwambuyu wa Liluko la Silalanda ni Pabalelo ya Lifolofolo Pohamba Shifeta, leo libonwi ki ba New Era, sicaba sibulela kuli pabalelo ya lifolofo ietelezwi ki batu ba ba nyazwa “kalikezo zemasila zesweli kuezahala mwa sibaka sale, ili kuzuma isi kamulao, bulyangelino ni kusa latelela likalimelo kuzwelela kwa Khuta ya Sizo ya Masubia.”
Liñolo lizwela pili kutalusa kuli sicaba nesi bihile litaba zakuzuma isi kamulalo kwa liluko la silalanda, kono hakuna se si ezizwe. Taba ye makaza, ba akaleza kuli muonga-ongi wa litaba zakuzuma isi kamulao kiya nyezi muinasitulo wa pabalelo ya lifolofolo.
“Muun’a hae naswelwi ni manaka atou mwa Zambia, mo nabalehile mi ni cwale usa batiwa ki bamulao mwa Zambia. Liluko la Silalanda neli zibisizwe litaba ze kono hakuna sesi ezahezi,” kubala liñolo.
Bazwela pili ku bulela kuli lapa kaufela la muina situlo baitengile mwa litaba zakuzuma isi kamulao. “Imutongo wa hae nafumanwi ni nama ya nali mi natamilwe ki mapolisa… sicaba sa komokwa kuli kiñi ba ba zuma isi kamulao bao bazibwa kimañi-nimañi haba tamiwi kakuli bazibwa kiba liluko la silalanda,” sicaba sesi bilaela sa zwela pili kutalusa.
Kakuya ka sicaba sesi bilaela, neba fitisize lipilaelo zabona kwa Khuta ya Bukalo, ili ko nekuizo atulwa kuli muina situlo atuhele musebezi, kakuli “halukeli kuba muina situlo, kakuli napalezwi mwa mayemo ahae kusileleza litaba zakuzuma isi kamulao kono kuezahala mwa lapa la hae inge abona,” kubala liñolo.
Bazwela pili kutalusa kuli katulo yeo nesika amuhelwa ki ba ba sikai ba sicaba, mwa ketelelo ya babeleki ba liluko la silalanda. Ki kalibaka le sicaba nebaiketezi kubonana ni ofesi ya likwambuyu.
Sina hane kubihilwe mwa New Era mwa kweli ya Lungu ñohola, muina situlo ili yana nimaata hala libulukelo la masheleñi la pabalelo ya lifolofolo kwa panka, neli yomuñwi wa ba ba nyaziwa kakutondahala kwa masheleñi alikana N$ 300 000. Taba yeo isali mwa khuta.
Sicaba sikupile Likwambuyu Shifeta kuli abone taba ye, mi afe taelo ya “kubatisisa litaba zakuzuma isi kamulao mwa pabalelo ya lifolofolo ya Kasika.”
Hana kupilwe ku alabela falitaba zeo, muzamaisi mwa liluko la silalanda, Colgar Sikopo naize na amuhezi liñolo leo.
“Ee nelu amuhezi liñolo. Neluli amuhezi maabani (lamubulo). Luswanezi kuli nyatisisa niba kamaiso ya liluko, ili likwambuyu ni muñoli ya inelezi kasamulaho kona luka kuta kwa sicaba nikubona kuli lubatusa cwañi,’’ atalusa.