KATIMA MULILO – Sicaba sa Kasheshe mwa silalanda sa Sibbinda bapila mwa sabo ya litou zesweli kusinya kobaka mezi nikusinyasinya masimu abona. Bakeñisa pula yene sika nela hande mwaha ofelile buñata bwa milapo ikalile. Ili taba yehapeleza lifolofolo zeswanasina litou kubata mez, kusa bilaezi kuli afumaneha kai. Litou zeo lilumelwa kuli litutile kuzwa mwalibaka zapabalelo ya lifolofolo za Mudumo ni Nkasa Rupara.
Siliba sene siyepilwe ki sicaba sa Kasheshe kuli bano pilela fateñi ni limunanu zabona, hamoho cwalo ni kuselaela miloho, kisa zeñwi litou lingile sibaka, ko liya teñi kuyo nwa nikutapa. “Siliba seo nesitalanga mezi, kono kanako yacwale seli lishabati feela. Likomu zaluna halina kufumana mezi akunwa. Muuso waluna uswanela kulu kauhanya kakulufa mezi kaufela luna. Ku utwisa butuku kupila bupilo bobucwana. Masimu aluna amiloho ahatikezwi kizona lifolofolo ze. Nika eza cwañi? Ninze ni lila busihu ni musihali. Mutala walitou omubona ufita mwateñi. Mwakona kubona mutabani wazona uambalakani,” nekubilaezi mulimi Boysen Muleke.
Nafile mamela kuli: “Haiba muuso inge usa ezi sesiñwi, lukanga muhato nikukunupa litou zeo. Lupila mwa sabo. Lulatehelwa kilimunanu zaluna. Litou libulaya manamani aluna. Halisasaba mulumo wa mingomo. Nihaike mulumo watobolo halisabi. Lumwa butata. Babeleki baka neba siile musebezi bakeñisa kubata kupulusa bupilo bwa bona. Litou lizamaya ni manamani mi lina ni buhali.”
Muleke naize ñohola nasinyehezwi ki 5 000 litazi ya tanka ya mezi, yene wisizwe ki litou. Lisinyehelo zeñwi kimanamani amane; sitole sene sikakatezi mwasileze ni kubulaiwa kilitou; hamoho cwalo ni lipuli zene hatakilwe ki litou mwamulaka. Naekelize kuli mwana ‘hae niyena nabata kuswaliwa kilitou mi napulusizwe kibatu bane balizize mingomo.
Sibuabui walikolo la silalanda Romeo Muyunda nanitifalize kuli neba amuhezi lipiho mi sikwata nesi lumezwi teñi la 17 Njimwana kuyoshoka. “Nelufumani kuli kamaniti nekubile ni lisinyehelo, sihulu kwa siliba sa mezi. Sicaba nesi yepile siliba kono litou neli beile mubu mwasiliba nikutaza mezi masila,” nabulezi. Naekelize kuli balimi neba elelizwe kuyepa mukokolombwa kupotoloha siliba. “Lipatisiso zene ezizwe neli bonisize kuli silalo siomile mi pula haisika nela kwateni. Kalibaka leo litou lihapelzwa kubata mezi kusili, ili taba yetisa butata bo. Hakitaba feela ye ezahala ko, kono ya ezahala mwalibaka zeñata mwanaha,” natolokile.
Muyemeli wasilalanda sa Sibbinda Mickey Lukaezi naize taba ya likomano mwahala lifolofolo ni batu ya zibahala mwasilalanda sa hae. Nikuli kamita likolo li lyeha kualabela kwa lipilaelo. “Konji haba utwa kuli kuna ni tou yebulailwe, kona babata limotikala kapilipili nikumatela kwateni. Kamutala mulimi yomuñwi nabulaile tou unumwaha kanako yakutulo. Litou neli linze lilelekwa kakukunupa mwahalimu kono nelisasabi mwamasimu. Nelibata kulelekisa batu, muuna yo ili yene ili lisole sa kunupa iliñwi niku ibulaya. Nasika tamiwa. Babeleki balikolo neba tile kuto zwisa manaka, mi nama nefilwe kwasicaba,” nakandekile. Nakupile kuli likolo likunsufaze nombolo ya litou mwasilalanda kakubulaya zeñwi, nikuli muuso uyepele sicaba liliba.