Mayeyi bahana kuzwa mwa sibaka sa lifolofolo

Home Languages Mayeyi bahana kuzwa mwa sibaka sa lifolofolo

WINDHOEK – Muuso u patuluzi butata botalimani ni bona mwa kukona kukolwisisa kuzwisa batu ba palo ye mwaanda ya mushobo wa Mayeyi kwa sibaka sa lifolofolo, kubasileleza bupilo bwa bona kwa lifolofolo, bao neba lunduzwi ki ba puzo ya bukoba  mwa sibaka sa lifolofolo sa Mudumu lilimo ze mashumi a malalu zakwamulaho (30) mwa sikiliti sa Zambezi. 

Sikwata kikale sifeza silimo inge sipila mabapa ni sibaka sa lifolofolo se, mi batiiselize kuli habana kushenya kufitela bakutisezwa matota abokukwabona. “Ba hana kushenya kuzwa mwa sibaka sa lifolofolo. Luna ba muuso lubilaezwa kisilelezo ya bupilo bwa bona, bali bataina kufitela nonge yabona itatululwa,” kwa bulela muyemeli wa sichaba wa silalanda sa Linyanti ni Judea Lyamboloma, Cletus Sipapela. Batu Bapalo yebata kulikana fa mwaanda nebakile batutiswa mwa mubu wa bokukwabona mwa lilimo za kwamulaho za bo 80,s ki ba puzo ya buhateleli kufa ndao kwa sibaka seo nesi hatisizwe ka milao ya naha kuba sibaka salifolofolo.  Bo lyaminzi nebashimbululezwi kwa Lyanshulu mwa Linyanti Constituency ko bapilile teni lilimo ze mashumi a malalu kufitela silimo sesifelile habalaela muuso kuli bakutisezwe kwa mubu wa bokukwabona kwa Mudumo.  Ba kupa liswanelo zabona fa mubu wa bo kukwabona ofetuzwi kuba sibaka salifolofolo. Mulelo wo neutatekile nako yeo babeleki ba Likolo la Mubu ni Buino anebasweli mungendenge wa kuňolisa batu liswanelo zabona za mibu yabona ya sizo kwa sibaka sa Lyanshulu silimo sesifelile.  “Muyemeli wa sichaba u ize, taba ye ikalile nako yeo ba Likolo la Mubu ni Buino hanenze ba ňolisa sicha liswanelo za mibu ya bona, sikwata sabao nebapila mwa Lyanshulu sapili, nebahanezi bao nebatutisizwe mwa sibaka salifolofolo kuli bona habana mubu wa kuňolisa kalibaka lakuli wabona mubu u kwa sibaka salifolofolo.   Ba sikalumelelwa, ba sikwata seo sili mwa maswenyeho, neba sile munzi wa Lyanshulu kuyopanga munganda fande a waya ya lifolofolo, ko kuiputezi libatana zeswana sina litou, litongwani ni litau.

Sipapela u ize, muuso akuna mokona kukenela fataba ye kalibaka lakuli i amana ni kuta ya sizo. Nihakulicwalo lupatehile kuikambota ni kuta ya sizo ya Mayeyi kasepo yakuli sikwata se sikakutela kwa minzi yasona kufitela kufumaneha tatululo. Kuamana kwa silelezo ya bona, Sipapela u ize sibaka sasabisa bakeňi sakuli kilyangashitu la libatana. Hape u ekelize kuli bana basikolo kibao bali mwa mayemo maswe, kalibaka lakuli bona ba zamaya libima ze peli nili chika (2.5 km) kuya kwa sikolo ni kukuta mwahali amushitu o tibani.  Ni haike kuli sikwata sitalimani nibutata bwa mezi, Sipapela u ize sina ka muuso baikopanyize niba mutai o lafa mezi mwa libaka za matakanyani ili mwa Likolo la Njimo kutusa kasiwela kubafanga mezi. “Kono mezi a bafumanga ki amanyinyani, a tiiseza.”  Taba yakututiswa kikale feza nako ye fitelela silimo, mi sikwata nesikopanyize ni kuta yasona ya sizo ni ofisi ya sikiliti hamoho cwalo niba Likolo la Naheni ni Bupoti leo lina ni kamaiso fahalimu a libaka zalifolofolo. Mulena Borniface Sifu wa Khuta ya sizo ya Mayeyi nasiyo nako yeo a nekuhatiswa mutende.