Kutja nambano onyama yongombe okuza mOnamibia mai vaza kehi rOvandoijti ombuze ombwa tjinene kOnamibia tjinene kotjitamba tjovatumbangombe na kombwiko ya Namibia aihe mouparanga wayo nganduu kovaṱuta kourike wawo.
Omuhaamise yOruwano rOtutu twOvaṱuta twOrukondwa rwa Maheke, Omaheke Regional Farmers Union, ousupi Oorfu, Deon Hekemo, ma tja mokuzuva ombuze ndji ndja tjiukisirwe otjiveke tji tja zuko mozombuze. Ongoramambo indji Owindhoek Observer, ndji pita motungovi uriri, ya tjangere Oritjatano nda zuko kutja nambano onyama yongombe mai utu okurandisiwa potuveze twomariro twonganda indji Oblock House mouparanga wEhi rOvandoitji.
“Otjiṋa otjiwa tjapeke ehi retu okukara nonḓengu ndjo ngundee,” ma tja okuiisira kokutja otjitamba tjonyama tji kara nomatokero pekepeke tjimuna wOmutjise wOtjinyo nOtjikoti, mbwa tjaera omahi yarwe tjimuna Otjauaṋa okurandisa onyama kouye wopendje. Tji tjiri otjiṋa nai tji tja kende Osouth Afrika mu mwa munika omutjise imbwi posi ya ngunda nai mbu hi ya vaza kOnamibia.
Posi ya porumwe karure tjandje wa vaza kOnamibia oro tji ri he ritjeverere nokukengeza kuwo. Okutja Onamibia nai tji mai vasisa onyama yayo yongombe komahi tjimuna Ehi rOvandoitji oro wina katjisupi ndari ara wirwa i yomutjise tjingewo, otjeri omaraisiro wongamburiro muro kutja ekohoke, onyama yaro opu mai zu okuzerwa kehi ndo.
Posi ya Hekemo ma tja otjiperi tjiri kutja ovaṱuta kave nohange kutja onyama ndja zu mongombe yawo tji mai katoora otjimariva tji tjiri tjo okukotora mehi tjandje nambano kai tjiri oyawo rukwao otjovaṱuta novatumbangombe. “Ovaṱuta imbo vetu ve haṋikira povyunda pu va yeta okurandisa ozongombe kave na ombwiro ndji ve muna,” ma tja.
Munao, Hekemo matja ve kara nozongondjero pekepeke tjimuna Omahetjo. Ndjiri ongondjero yovaṱuta va Maheke na Tjozondjupa yokutja ovaṱuta oveni mbe kondjisa ongombe okuza kokatana ke karire ongombe nganduu tji ya karira onyama mave paruka vi poo mave munu ongee mbwiro ndji mai ngara. “Nai turi motjiungura tjokutjangisa Omahetjo kObipa,” ma tja. Na weza kutja Omahetjo iri kehi yoruwano orunene rotutu twovaṱuta mOnamibia, Onamibia National Farmers Union, ousupi ONNFU.
Ngunda ape ri nao, Israel Kaserandu Kaunatjike, nai ngu turira mehi rOvandoitji ma tja onyama ya Namibia rukuru aai randisiwa mehi ndo. Notjiṋa otjiwa kombwiko yehi okuzuva kutja mai kotoka rukwao. Okookutja ma tja ai kosa ondiru.

