Lahja Nashuuta
Aakalimo yomolukanda Kaxumba Kandola A moGoreangab, otaya pula omayamukolo kelelo lyoshilando shaWindhoek sho anuwa ya ningi ethimbo lya konda poomvula 10 taya futu omagumbo ngoka sigo onena kaage po.
Omupopiliko gwaakalimo mboka Sem David, okwa ti oye ya koshikandjohogololo shaSamora Machel momumvo 1999, sho ya tembudhwa koKomboni (Single Quarters) ye li kohi yopologalama yoShack Dwellers Federation of Namibia, ihe sigo onena inaya pewa omagumbo nokapu na endhindhiliko kutya otaya ka pewa omagumbo, nonando ya kala nokugandja iifuta niihohela yomagumbo kumuni okuza momumvo 2005.
“Aantu oya futa iimaliwa yawo. Oya ningi kehe shoka ya li ya pulwa ya ninge, ashike shi tu na po mpaka omauvaneko gowala, nemono lyiihuna,” David ta ti.
Oongundu mbali dhaakwashigwana mbaka, Step by Step nUulalelo Aushe Wokonguloshi, ndhoka hadhi gongele oshimaliwa odha gandjele iimaliwa ayihe kumwe oN$344 033 koCity of Windhoek pokati ko2005 no2013. Oofuto adhihe ndhika anuwa odha gandjelwe nedhiladhilo kutya elelo lyoshilando otali ka gandja evi, nokukwatela komeho etungo lyomagumbo gombiliha.
Ashike ngashingeyi oomvula 10 dha pita, ihe inaya uva nande osha okuzilila kumuni – inaya pewa omikanda dhevi, po kapu na omagumbo ga tungwa.
“Sigo opaife ohatu zi muumbashu,” David ta ti. “Yamwe yomutse oye li pokupenzelwa, otwa gandja omayambidhidho notwa gwedha ko kehumokomeho lyoshilando, tatu fendele nokugandja iihohela yokongulu oomvula adhihe ndhoka ihe katu shi kutya otwa kala tatu futile shike.
Shika otashi uvitha nayi, nokashi li pauyuuki,” ta gwedha ko.
Aakalimo otaya ti nonando ya ninga oonkambadhala iikando oyindji opo ya popye naanambelewa melelo lyoshilando, mwa kwatelwa omukuluntupitithi naanambelewa aakuluntu ihe ihaya mono omayamukulo.
“Elelo lyoshilando olya ndopa okutula iinima puyelele,” David ta ti. “Otu na uutile kutya otashi vulika tu kanithe iimaliwa yetu, nopoloyeka ndjoka yomagumbo otashi vulika kaayi shi yoshili.”
Montumwafo ndjoka aakwashigwana ya nyolele elelo lyoshilando otaya pula opo ya pewe uuyelele kombinga yoshikumungu shuumwene gwevi, noya hala omahala ga tulwa komadhina gawo, okupewa oondokumende dhuumwene wevi, yo ya lombelwe kutya omatungo otaga tameke uunake nomathano taga ulike kutya omagumbo otaga ka kala ngiini.
Oya pula wo okuya moonkundathata naanambelewa yelelo, osho wo naatseyiveta oshoka otaya ti oshinima shoka tashi ningwa kumuni oshi li ekengelelo “neyonagulo lyeinekelathano”.
“Osha simana okukandula po omukundu nguka opo ku gwanithwe po omauvaneko ngoka ga kala po noga ninga ethimbo nuule,” omushanga tagu ti.
Oonkambadhala andola okumona omayamukulo koCity of Windhoek odha hulile muunyengwi.
-lnashuuta@nepc.com.na