Auleria Wakudumo
Ovaleli vopamifyuululwakalo ova kunghilila oshiwana unene ovakulupe nounona opo va xulife po okutauluka omeva pefimbo tava di koundingosho oufiku.
Elenga loshitunda shUukolonkadhi Malakia Shoombe okwa kunghilila oshiwana opo shiha dine omalombwelo oo taa yandjwa kovatengeneki vonghalo yomhepo kutya omuloka otau ka divilika neudo, tashi dulika u etelele efundja.
Shoombe okwa indila unene ovakulupe nounona vashona ovo hava tokelelwa koundingosho opo va xulife po eekamba domaufiku pefimbo lodula shaashi ohadi eta omafyo oipundjamenye.
“Natu likaleke kokule nokuenda omaufiku nokukoneka apa hapa taulukilwa pefimbo lodula. Haku kufa oitetelandjila shaashi efimbo limwe otai ku twala moupyakadi,” Shoombe ta ti.
Okutauluka omeva omanga omunhu e li koshi yodungo osha nyika oshiponga shaashi oto dulu okudimbwa apa hapa taulukilwa ile u ye ngaho nometale lomeva.
Ovanhu ngaashi ovakulupe otava dulu okutwaalelwa komeva diva shaashi kave na oukolele wa wana. Eenghono meengolo otadi nyangwa nale nota dulu okutwaalelwa diva komeva.
Shoombe okwa kumaida yo ovadali opo va findikile ounona kofikola.
Efimbo limwe ounona ohava kwatwa komhepo yokudanena omeva. Efimbo limwe apa va uka otapa dulu kukala pe na oshilambo onghene inatu endeni momeva male nongeenge poima opale, ovanhu nava ende ve likwata meenyala.
Shoombe okwa weda po ta ti efimbo lodula ola pumbwa elongelokumwe unene ngeenge tashi ya keendjila domomapya nomomakove ovanhu.
Pefimbo leendjila da fita komeva, ovanhu ohashi peya va pite momapya ile momakove avakwao, onghene oshiwana otashi indilwa opo shi longele kumwe pefimbo eli.
Ovanhu vahapu vati ohava indikwa okuenda momapya nomomakove ovanhu shaashi inava hala okulandula eemhango.
“Ngeenge ovanhu ohava idile ekove lavo va ningila oilya yavo, nena naave owa teelelwa u idile omuvelo oo alushe to piti monhele yavo,” Shoombe ta ti.
Ovatengeneki vonghalo yomhepo ova tengeneka kutya onooli otai ka lokwa oule woshivike eshi, tashi dulika odula i ete oshikungulu.
Eenhele ngaashi Rundu nOndangwa oda lokwa odula ya divilika onghela notadi twikile yo okulokwa oule woshivike ashishe.
Ovatengeneki vonghalo yomhepo ova kunghilila oshiwana shi kale sha kotokela oshikungulu osho tashi tengenekwa tashi ka holoka.
Kakele konooli, odula oya tengenekwa yo tai ka loka moshilandopangelo, mOkeetmanshoop moshitukulwa sha//Kharas oshoyo moWalvis Bay mErongo.
Eenhele dihapu ngaashi Rundu, Ondangwa, Windhoek, Oshakati, Otjiwarongo, Mariental nOmaruru oda mona nale omata odula ma shambula.