WINDHOEK – Kuzamaisa limunanu mwa sikiliti sa Zambezi kuyemisizwe swalelele kalikililki kalibaka la butuku bwa Taku ni Mulomo bo bukulubelwa kuli bubutukile kwa sipango sa Ihaha libima ze mashumi a supile kalishumi lililiňwi (80) Mboela –Wiko wa Katima Mulilo mwa silalanda sa Mboela wa Kabbe (Kabbe South Constituency). Likolo la Njimo ni Mishitu nelikonile kusileleza bona butuku bo bwa Taku ni Mulomo mwa silalanda sesiswana makalelo a unumwaha kusamulaho a piho ya pili a iutwahala feela mwa kweli ya Muyana 2013. Kakuya kayasweli sipula swalelele sa muňoli ya inelezi (Acting Permanent Secretary) mwa Likolo la Njimo ni Mishitu, Anna Shiweda, palo ya likomu ze mashumi a mabeli kalikomu ze ne (24) kuzwelelela kwa milaka ye ketalizoho (5) yena ni likomu ze fita fa Mianda ye mibeli kalikomu ze mashumi a ketalizoho (250) lisupelize lisupo za butuku. “Likomu zenebonahala kusaba ni mibili sakata nelifumaneha kuba nilwenge ni kututuluka fa malimi azona kapa mwa milomo. Likomu nelitabilwe mulyani wa silelezo kwa butuku bwa Taku ni Mulomo mwa kweli ya Kandao 2014 mi nekukulubelwa kuli nelifilwe silelzo kwa butuku,” kwa bulela Shiweda kakufa bupaki. Shiweda u talusize kuli babeleki ba limunanu bao nebainzi mwa kutatuba limunanu mwa sibaka seo kweli ya Muyana hanena ni mazazi a mashumi amabeli kalizazi liliňwi (21) kiba nebafumani butuku boo. ”Ofisi ya Muuso yebona za limunanu mwa sikiliti sa Zambezi batatekile lipatisiso mi bashimbile kwa lilama za limunanu kuli ba yo nyakisisa za butuku. Lipatisiso lizwelapili kufumana seo sitisize butuku ni kuli sebuyandukezi sibaka sesikuma kai,” kwa talusa Shiweda. Likwata za Matwela liabilwe ni kulumelwa mwa sikiliti kubatisisa ni kuli balimi bataluselizwe kuisa limunanu zabona kwa kutatubiwa..
Nihakunani kuhaniswa kuzamaisa limunanu cwalo, mihato yemimwi yebeilwe kakuya ka mulao wa Animal Health Act No. 1 wa 2011, ni milelo ya kusileleza butuku bwa Taku ni Mulomo, kiza kukwala sibaka libima ze mashumi a mane (40km) kupotoloha sipango sa Ihaha ni kukwala mikwakwa mwa libaka zeo lisebeliswa ahulu. Ka nako ya cwale kamaiso ya nama iyemisizwe kuzwelela libulaelo la likomu mwa Katima Mulilo kufitela akukatumuswa.
Ni hakulicwalo akuna mihato yebeilwe mwa sibaka sesizibahala kusaba ni butuku bwa Taku ni Mulomo, ili buse bwa Mboela wa Veterinary Cordon Fence, hamoho cwalo ni libaka zemwi ka swalisano ya silelezo, za bo Kavango, Oshikoto, Ohangwena, Oshana, Omusati ni Upa wa Kunene zeo lifumaneha Upa wa lukwakwa lwa silelezo ya limunanu lwa Cordon (Veterinary Cordon Fence).
“Mihato ya silelezo yeo kiyaswalelele feela mi itatusa ba katengo ka misebezi ya Limunanu (Directorate of Veterinary Services) kubatisisa butungi bwa kuzuha kwa butuku. Mihato yebeilwe itabe ikutiselizwe mwamulaho mwa nako yekuswani,” kwa talusa Shiweda.