KONGOLA – Sipokola sa naha Namibia ni Sisole sanaha bafile mamela kwa sicaba kuambuka kusila isi kamulao nikuzuma isi kamulao mwa libaka zesilelelizwe. Limamela zeñwi kikutokolomoha kuzamaisa libyana zehanisizwe. Hana bulela kanako yamukopano wamungendenge wasisole sanaha Labubeli kwa Kongola, Sibuabui wasipokola mwasikiliti sa Zambezi Kisco Sitali nahatelezi kuli kuna nikozi kukena mwa libaka zesilelelizwe sihulu mokufumaneha lifolofolo.

“Kukunupa kapa kusa kunupa? Tiisezo iswanela kuba kuli, ‘lulemuse sicaba kuli basike baya kwateni,” nabulezi. Naekelize kuli: “Haiba habayi kwateni, habana kutalimana ni litaba zelu ambola kuzona fa. Kamukwaocwalo, tiisezo kiya kuli musike mwaya mwalibaka zecwalo. Niziba kuli, lisole kapa mupokola, hakuna mulao mwanaha Namibia kapa Botswana obulela kuli lubulae batu.”

Sitali naize hañata bamulao basikuluhela kwa kusebelisa litobolo zabona bupilo bwa bona habuli mwa ziezi. “Bupilo bwa mina kapa bwa ya yemi bukaufi ni mina habuli mwa kozi, kihona halufiwa litobolo, kuli lu isileleze ni kusileleza be lubeleka ni bona,” natolokile katutala.

Haiba mufumaneha mwasibaka sa silelezo ya lifolofolo, mi una ni litohonolo kuli usa pila, ba mulao habakufa taelo yakuli uipe mwa mazoho abona, mueze cwalo kapili. Musike mwasupa mubeleki wamulao tobolo… Hakusana buiketo. Taba yeo ika biziwa kuli kindwa. Litobolo lika lila,” Sitali nafile mamela.

Nabulezi hala kuhula kwa butata bwa kulekisa libyana ni lino zehanisizwe mwa sikiliti sa Zambezi. Naize kusila museto isi kamulao kukonisa taba ya kuzamaisa libyana zesika lumelelwa ni lino zehanisizwe. “Hala lino zekola, hakuna koli limiwa mwa sikiliti, kono luboni buñata batamiwa, mi lino zekola neli fita feela. Nihaike zenwi zelikani lisebeliswa mwasikiliti sa luna buñata liliba libaka zeñwi zanaha,” nabulezi.

Muzamaisi yomuhulu mwa sisole sanaha Namibia Justin Mujiwa nahatelezi butokwa bwa mungendenge. “Mulelotuna bwa mungendenge kikulemusa sicaba babapila kwa mukulela wa museto hala lika zeba ama,” nabulezi kanako ya mukopano oswana. Kiyena ya etelezi litaba za silelezo mwa likiliti za Kavango ya Upa ni Wiko. Naize kutwisiso ni swalisano ya sicaba ki ya butokwa.

“Haluswaneli kutalima kuli baka eza se ni sala kuzwa fa. Kono luswanela ku utwisisa butokwa bwa mungendenge wo – ki taba yabutokwa hahulu,” nekubulezi Mujiwa. Mungendenge ozwelapili ubata kulwanisa bubangoki nikuhulisa kulatelela mulao ni kutwisiso mwahala sicaba ni mapokola.