Auleria Wakudumo
Nampili ngomu yina kara asi epangwe nowo avaliruganesa kuna hara asi valiture paveta moNamibia, nompitisili dopampo vanayizeresa nawa nawa asi awo kapi vana kukwatesako eninkiliromo. Rudi rwegendeso lyovaKwambi ntani munasipundi gomarero koutokero Ndilimani Iipumbu, katente asi kupulisira epangwe paveta talidipaga muhoko ntani kureta ezaru movantu vetu. ‘’ Nsene asi vantu kapi vana kara nomukaro gomuwa siruwo esi yina kara asi epangwe kapisi paveta, nsene nalikara peveta udigu sanye unene.
Ngapi natuvhura kuvatekura mukaro gwawo ogu guna pilire kuwapa posiruwo esi sina kara ngesi awo hena vadinkantu. Ipumbu kahundilire asi owo vanma hara epangwe vahepa kudiva asi tavagwanekere noudigu nye kuna hara tupu kuruganesa mpito zangesi yipo asi vagwanenepo mpito zokunwa epangwe. Ose kuna kumona mukaro gwawo kuna hara varuganese mpito ozo komeho vakature asi vayipulisire paveta. Ose natuvarangura nsene asi yimo bana hara varugane moomu vana sayere. Epangero lyopampo, kapi tuna hara kukarerapo vantu wongandi velike. Epangero lyosirongo lyahepa kutara nombinga nadinye uwa noudona eyi nayiretesapo komuhoko gwaNamibia.
Apa twakulire, nampili yikorwesa kwayisilikire. Vamwe ava yiruganesa ngesi vazumbanesa mukaro gwawo goumuwa unene. Awo kuwiza vayatjide yimuna yetu ntani vantu, nokugazara asi nampo upuka.’’ Yimo ana kutanta.
Kambunga aka kapitisilire gumwe gokukoka epangwe, Borro Ndungula ntani silyo so Ganja Users moNamibia (GUN) kavalyaterere mononzira daVenduka mosondaha omu vana kuhundira asi vayipulisire yokukoka epangwe moNamibia unene mezuva nye eli lyakarapo lyouzuni lyokukoka epangwe.
Awo kavapongere valikide vantu asi vana kara nomalikwamo gouhaku, paekonomi ntani oku nye navagwana evango vakunepo yitji yepangwe. Varuganesi epangwe kavahundilire epangero asi vatarururemo hena kegano lyawo lyokusilika epangwe mosirongo. Mbunga ezi kapi zina kuhundira tupu asi vakoke makanya aga, nampili ngomi zina karapo veta. Ose tuna hara asi epangwe valiture paveta morwa mauvera aga tuna kara nago,Ndungula yimo ana kuyinkondopeka. Posiruwo sooso, Ongandjera Traditional Authority muhuyungi gwawo Sakeus Shangula age kaperepo asi kapi ana kuyikwatesako nampili nakauke asi vapulisire epangwe paveta valikoke. ‘’ Nampili monomukunda detu, tuna kara nare noyihorokwa omu vantu vana kuruganesa epangwe. Apa nye nopurakena kweyi vana kurugana tayikutukukisa unene.’’ Yimo ana kutanta.
Egendeso rudi rovangandjera muhuyungi gwawo kayizeresere asi 2024/2025 eyereko lyosimaliwa kwazerwire mutero koyikorwesa ntani yimwe ngoso ngwendi makanya omu yakere asi vasilike vantu kuyiranda, unene vadinkantu womoNamibia. ‘’ Yipo nye asi, mokupulisira nye vakoki epangwe monkarapamwe zetu awe tayilirwanesa kumwe nomukaro gwetu,’’ yimo ana kutanta Shangula.
-wakudumoauleria@gmail.com