Victoria Kaapanda

ONGWEDIVA - Oshitopolwa shaHangwena osha pititha omwaalu gu thike 1106 gwaantu ya kwatwa komukithi gwaMalaria nuumvo.

Okutameka petameko lyomvula omukithi nguka ogwa li gwa konekwa tagu uka pombanda noonkondo onkene oomwedhi dha uka komeho, okuyelekanitha nomvula ya zi ko, sho kwa li kwa monika ashike aantu ye li 610 omvula ayihe ya kwatwa komalaria, ihe inapu sa nande omuntu gumwe.

Omukuluntu gwoshipangelo moshtitopolwa shaHangwena Jonh Hango okwa li a koleke koshifokundaneki shaKundana kutya okuza muJanuali nuumvo sigo onena aantu ashike ye li yaali ya hulitha komalaria. 
Hango okwa ti eyetitho lyomwaalu gwa uka pombanda olya etithwa komuloka omuwanawa gonuumvo, oshowo kupombela ngoka a li ina longa nawa omvula ya zi ko.

Okwa konekwa kutya malaria omvula ya zi ko okwa li a kwata aantu aashona kumboka ya kwatwa omvula ndjika oshoka omvula ya zi ko, omvula kakwa li ya loko nawa noomwe kakwa li dha mona ompito yokuvalathana dhi ninge odhindji.

Okwa gwedha po ta ti iikandjohogololo ayihe moshitopolwa shaHangwena oya kwatwa komukithi gwamalaria.  

“Shika otashi limbililike oshoka iipangelo nuukilinika mboka kakwa li hawu lopota omalaria nawo otawu gandja omwaalu gwaantu ya kwatwa shoka tashi ulike kutya malaria okwa ninga ogundji moshitopolwa,” Hango ta ti ngaaka.

Ta ti nonande omwalu gwa gandjwa kuukilinika kakwa li gu li pombanda unene natango osheya tula momalimbililo.
Ta gwadha po ta ti oya toto po oprogramma  yokugandja uuyelele nokudhewula aapangi yomomikunda nkene ye na okukelela omukithi gwomalaria yo ya taandelekithe omawuyelele kaakwashigwana momikunda.  

Hango okwa kumagidha kehe ngoka taka iyadha e na omadhidhiliko gomalaria, ngaashi omvulwe, omutse, ombunda tayi pi, okukunga, eshikisha oshowo okupusha unene a mone ndohotolola meendelelo.  
“Ngele omukithi gwomalaria gwa pangwa mbala nopethimbo, ohagu vulu oku aluka,” Hango a fatulula. 
Uuministeli wuuhaku nonkalonawa owa kumakiha aakwashigwana ya kambadhale opo omagumbo gawo, gaa kale ga dhingolokwa komeya oshowo omwiidhi ogundji gundji oshoka ogo omahala haga valelwa nawa koomwe.

Aakwashigwana oya kumagidhwa wo ya lale kohi yoonete dhoomwe ethimbo alihe oshowo ya longithe iikeelelitho yoomwe.  Uuministeli natango otawu indile aakwashigwana ya kale taya gandja ompito nepitikilo kwaamboka haya pombele momagumbo ethimbo lya pombela e ya pomagumbo gawo.