Auleria Wakudumo
Oshakati – Ongudu yovahongi vehe na oilonga ve dule pe100 moshitukulwa shaShana oya tula mo omunyanyo wopambili tava pula opo epangelo li va pe oilonga.
Ovahongi ava ova pula yoo ouministeli opo u kufe po omapulapulo ngee taku kutwa ovahongi.
“Otu wete omukalo ou wa puka notau imbi vahapu va mone oilonga. Ohatu indile ouministeli u tule po omukalo umwe u na oshili notau kandula po okuhe na oilonga,” omunashipundi wongudu, Mariana Kambonde ta ti.
Kambonde okwa holola yo kutya otava indile ouministeli opo u yandje exwata loilonga kovahongi ovo vehe na oilonga.
“Moitukulwa ihapu omuna om humbwe yovahongi.
Natango ohatu indile ouminsteli opo u kandule po oudjuu weengudu dofikola di hadi ovahongwa mongulu imwe opo tu pewe oilonga,” Kambonde ta ti.
Ongudu yovanyanyi oyo ya kwatelwa komesho unene kovanyasha oya nyanya okudja pongulumambo yaShana ya finda fiyo okombelewa yaNgononeya woshitukulwa shaShana onghela.
Kambonde okwa holola kutya ova katuka onghatu ei noponhele yovahongi vehena oilonga omayovi itava dulu okuholoka molwa omaimbo onhumba nongadi.
Kambonde okwa ti ova kuwa onghuwo olule, ashike kape na ou eya okuvapopila.
Omwaalu wovahongi vehena oilonga okudja 2017 fiyo 2023 owa holola kutya ovahongi 8 251 okudja oshilongo ashishe kavena oilonga.
Omwaalu ou owa enda yo tau yi pombada okudja mo2023 fiyo oneudo.
Okutala kwaava va djala omanguwo mo2024 fiyo 2025, omwaalu ou otau tengenekwa uli po15 000 lwaapo ile u dule po.
Kambonde okwa holola kutya nonande omwaalu tau ende wa uka pombada, ove udite elelo louministeli kalian eshi la ninga po okushunifa pedu omwaalu ou.
“Otwa itavela kutya ouministeli olwa kanifa elalakano lao, nowa dopa oshilongo ngeenge tashiya kokuyandja oilonga kovahongi,” Kambonde ta ti.
Kambonde okwa ti ove undite kutya ouministeli itau long osha wana okukwashilipaleka kutya oiputudilo yopombada oya ngabekwa mokuhonga omaifano oo e yadi ovanhu vehena oilolnga.
Ongudu yovanyani oya ti opena omwaka wa kula pokati kaasho tashi hongwa koiputudilo yopombada naasho sha halika kovayandji voilonga.
Ovanyanyi ova holola kutya ohava ende oinano ile okuya keenhele oko taku ka kongwa oilonga.
Vamwe ohava nangala pomahooli ile poitaasi yopolifi molwaashi kape na oshimaliwa nomolwoinano ile oyo hava ende.
Ova holola yo kutya ova lulilwa koilingilingi uli mokati kavo ou na ngeenge tava kongo oilonga.
Umwe womovanyanyi, Ndeshi Nghihangwa okwa holola ta ti okwa mana oule weedula nhano da pita ashike fiyo opaife ina mona oilonga.
Nghihangwa okwa ti okwa taalela omashongo ngaashi okuhe na oimaliwa yokuya komaifano oilonga.
“Ohashi kala shidjuu okukala to indile oimaliwa kovanhu ashike ito mono oilonga. Ohashi kala yo shindjuu okuya keefikola dokokule shaashi kuna omulele, onghene ohatu li aluka hatu nangala pomahooli luhapu,” Nghihangwa ta ti.
Ovanyanyi ova ti otava pe ouministeli wehongo oule weevil 72 opo va kala va yandja enyamukulo tali dulu okukandula po oundjuu wavo.
“Ngeenge ova kala ina nyamukula, ohatu ka dika onhanda kombelewa yakula yehongo koWindhoek fiyo onghuwo yetu ya udika,” tava holola.
Ouministeli wehongo owa holola kutya ou shishi nowa didilika okuehena oilonga kwa uka mombada moshilongo.
Omukulunhuwiliki moumisteli wehongo, Mbumba Haitengela okwa holola kutya ouministeli owa ninga omakwatafano noiputudilo ya yooloka okuli kunda oshinima osho oshoyo okuya mekwatafano naNSFAF opo veli dope mo moshinima eshi.
Ouministeli wehongoa owa kwafana nouministeli woilonga opo u shangife ovahongi aveshe vehena oilonga.
-wakudumoauleria@gmail.com

