Ovatengeneki vonghalo yomhepo moshilongo, ova tengeneka odula yoshikungulu i ka kale ya loka moshitopolwa shanooli oshivike eshi.
Omuyandji womauyelele e na sha nonghalo yomhepo Odilo Gobetsi okwa ti odula ei ya teelelika moshivike omu oi na oupu i ka kale ya etelela nefundja.
Mexuliloshivike natango odula oya loka neenghono, neenhele dihapu oda li da talama nale omeva,” ta ti.
Okwa ti omeva aa a lokwa mexuliloshivike, shimha a lumbakana naa a teelelika oshivike eshi, otaa ka eta efundja. Monooli oitukulwa ngaashi Ohangwena, Oshana osho yo Omusati, oyo oitukulwa imwe i findike kefundja.
Ovakalimo ngaashi vokOhangwena ohava tauka momaumbo kefundja, ndele tava ka dja meetenda, odo hadi kala da yandjwa kepangelo manga efundja tali ti po xwepo. Eefikola moitukulwa omo nado ohadi pate, ndele ovanafikola tava kala manga pedu oule weemwedi donhumba manga omeva taa loto. Omataulukilo okuya keenhele domakwafo nao ohaa kala a bolokwa kefundja, omo nokuli ouministeli ngaashi wouhaku hau etele ovanhu omiti noudakadaka koitukulwa ei.
Laimi Aron, omukalimo waMhedi moshitukulwa sha Hangwena, noha tauka efundja keshe odula okwa ti neudo ngeenge oleya shili, ota li ka tameka unene diva. “Omunhu ku na ashike eshi wa longa po kutya pamwe owa pulula ile ongeipi. Lo efundja shima la di ko omunhu ku na kutya etemo oto li kwatele peni vali shaashi ouna okuya keetenda molwomeva,” ta ti.
Okwa twikila kutya shito ohava hangika ngaho va lima po, vo tave ya ashike okukala tava helele apa tava dulu.
“Ngeenge efundja ola di ko nande opaife oko, ame nghishi eshi handi ningi nokuli,” ta ti. Elenga lakula loshikandjo shEenhana, moshitunda shOukwanyama Efraim Weyulu okwa ti monale odula oya li hai tengenekwa pamufyuululwakalo, nohave li ningi mhuku ndede litetuka.
“Ngeenge hatu tengeneke odula okwa li hatu tale komiti dominghudi ngeenga da ima, ominghudi dihapu neenghono, ile omiti doiimati ngeenge da ima petameko lodula,” ta ti. Natango vati ngeenge okwa kala ku na omhepo ihapu tai pepe ya finda koutokelo, ile eedila vati ngaashi eeghuva di li momeva vati ngaho otadi xunganeke omuloka uhapu. Omanga elenga lakula loshitunda shaUukolonkadhi Malakia Shoombe a hokolola kutya vo ova li hava tengeneke odula ngeenge va mono eengongololo dihapu tadi ende pedu.
“Okwa li yo pe na omalwiimbo onhumba haa imbilwa omadiva akula opomudingonoko, nohaa udilwa ashike momhepo. Ngeenge ovanhu ove a udu, ngaho oku na omuloka wakula,” ta ti.
Vati natango ngeenge eemhuku oda fulu omalambo ahapu pitile odula oyo, nado vati ngaho otadi xunganeke odula yoshikungulu oshoyo efundja.
Malakia okwa ti ngeenge ovatengeneki vomhepo ova ti ota ku kakala omuloka wakula, ngaho vati ova taalela eedula mbali de lishikula deloolo. “Ohandi kunghilile oshiwana shi kale sha kotokela omeva aa. Inamu dja keekamba mwa kolwa nye tamu tauluka omeva. Ngeenge tamu tauluka omeva endeni mwe li kwata mu li nande vatatu,” ta ti. Ehangano lokutengeneka onghalo yomhepo ola kunghilila oshiwana opo shi kale oupafi ngeenge tashi tauluka omeva. Ovakwashiwana ova kunghililwa yoo vaha ende modula, voo vaha yaame koshi yomiti, shaashi otava dulu oku kwatwa kodula.
-Taimihaihambo2000@gmail.com

