Orumbo orutjavari ondyakaṋa ombamba na indo ndu ri po nai pomukoka omuserandu, wina mbu tjiukwa Otjokorondona, wokutjevera omutjise wovinamuinyo, tjinene wOtjinyo nOtjikoti, mau hepwa nomasa nu tjimanga.
Otjaimue yozongondjero zokutjevera omutjise mbwi au ha ryanga pokati ka Tjauana, Onamibia na South Afrika nokutja ovinamuinyo momahi nga avi ha hwangasana omutjise mbwi. Ehika rwotutu twovaṱuta va Maheke, indwi Omaheke Regional Farmers Union, ousupi Oorfu, maru tja. Nourizemburuka wotjiposa tji tji kayenda mOtjombanguriro tjOkombanda tja Tjomuise. Tji tja hitisiwa i Job Amupanda, okuningira kutja omukoka mbwi u isapewe. Pendje na nao, Operesidenda yOorfu, Deon Hekemo, metjangwa nda rongerisiwa epu ndi, ma tja wina pa sokukara omayandjero womata nge hi nokupokasana kovinamuinyo okukwizika ouveruke wavyo, pendje nokuvipa omeva, omaryo novisurumukise vyotutu twavyo uriri.
Aruhe wina ovikando novikando pa sere okukara omatarero wouveruke wovinamuinyo na wina onḓengu nondondo youveruke wavyo komutjise mbwi. Korusenina Hekemo wa yandja ondunge yokutja noundoka na koundoka motutumbo mu tukwe ovinamuinyo vi tuwe motumbo twokutarera omutjise mbwi tjiukwa otjoquarantine. U nongamburiro yokutja ozongondjero nḓa maze yenene okuvatera kutja onyama poo ozongombe zomunda mbwina womukoka omuserandu na inḓa zomunda mbuno ze yenene okuhovekwa nokurandera nokurandisirwa motjitamba tjimwe.
Hekemo ma tja ndoovazu ohoromende yetu i nombango yotjiporotika nu i ripurira kombwiro nongorongova, ozondando maze yenene okuyenenekwa. Nḓeri: Onyama ya Namibia okuyeneneka omarandisiro movitamba vyomarandisiro okuza moukoto wehi nganduu pendje kutja okoEU (Oruuano rwa Europa); OUSA (Omahi Omakutasane wa Amerika); Otjiṋa nOrepapirika ya South Afrika; mai twa Onamibia mongaro ombwa yokuyenena okuritjiukisa nokuvyavyanga nokuhoza ovitamba mouye otjerandise ronyama ehongora; nu wina tjovitamba youye tji mavi yende amavi paturuka kuro ari henununa ouhepe woviungura tjinene mokati komitanda.
Otja ku Amupanda momerihekeneno we mOtjombanguriro tjOkombanda, kutja tji raisa omukoka omuserandu otjopendje noveta nOngunḓeveta yEhi. Tjinga owo au ṱuna kousemba nonḓengu yovandu na wina okuvepatera pendje mombwiko. Munao otji wa sere okuisapewa kaparukaze.
Hekemo ma tja okuningira kutja i za po tjimanga maku sana nokunyanyaura otjitamba tjomatumbiro wongombe. Posi ya Oorfu tjingetjo kanaai pe paṱana kokutja omukoka mbwi u nouvi wawo. Ombura ndja zuko mu Ndengaṋi okambineta ya Namibia otji ya tya kutja omukoka mbwi u isapewe kouṱiṱi ṱiṱi harukuru tjapo u zengerere.