New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Aamati taya longo iipanyala mOshakati ya kwata ko aakadhona

Aamati taya longo iipanyala mOshakati ya kwata ko aakadhona

2023-07-28  Victoria Kaapanda

Aamati taya longo iipanyala mOshakati ya kwata ko aakadhona

OSHAKATI- Aanyasha yaamati mOshakati oya kutha  oshilonga shoka hashi longwa unene kaakiintu, okuninga iipanyala oshowo oombafu.

Aamati mboka oha ya longo iilonga ayihe mbyoka  kondando yi li pevi, notaya longo neyitulemo.

Nonando aamati mboka taye shi enditha nawa, natango oya taalela omashongo pehala mpoka taya longele, pomatala gaShakati.

Fillipus Elunde ngoka ha tula aantu iipanyala noombafu komeho gomatala okwa ti oha longo aantu ya thika puyaheyali mesiku lyowala, omanga momasiku gomakwato aantu 20 oha vulu oku ya longa.

“Ohandi pula ashike N$100 koonyala nokoompandhi oshowo N$100 okutula oombafu ndhoka handhi kala ko omwedhi aguhe. Ihandi longo omuntu ta kala inaa galukila ndje,” ta popi ye ta imemeha.

Elunde okwa hokolola kutya omukuluntu gomatala  okwa kala nokuyahepeka, te ya tidhagula nokutatula po iilongithomwa yawo.

Ta ti, pehala mpoka haya longele kondje yomatala ohaya ningilwa omatilitho kutya oye na okuza po ya ka longele momapandaanda.

Johny Matias ngoka a li ta ningi iipanyala esiku ndyoka okwa ti, pehala mpoka taya longele komeho gomatala oya pewa po komusamane gumwe, ngoka e ya kwathele ashike konima ya li ya tindilwa ehala meni lyomatala.

“Otwa li hatu longele pokatala kamwe ke li meni, ihe otwa tidhwa po komukuluntu gomatala, anuwa tse Aaangola, otatu kutha po ookasitoma dhAanamibia mboka taya longo iiloga ya fa yetu ye li momatala,’’ ta popi ngaaka.

Ta gwedhapo ta ti, okwa kala nokufatulula kutya oya valelwa moNamibia, nonando omagumbo gawo oge li koAngola.

Matias ta ti, yo kaye na nando uupyakadhi wokufutila omahala, shoka ya hala okulonga ashike opo ya vule okwiihupitha.

Gumwe ngoka inaa popya edhina lye okwa ti otaya longo nuudhigu na inaya hala okuguma iinima yaantu.

“Tse otu na uuthemba wetu waNamibia, oshike tu na okutidhwa? Ta pula ngaaka.

Mayola gwondoolopa yaShakati Leonard Hango okwa holola ongeyo sho a li a pulwa a tye ko sha kombinga yaanona yaamati mboka ya taalela omashongo ga yooloka omanga taya nyangadhala momatala gaShakati.

Mayola okwa ti kape na omuntu e na uuthemba okutidha aantu momatala.

“Omatala ehala lyakehe gumwe a hala okushingitha oshowo okuulika iipindi ye a vule  okumona oshimaliwa shokwiihupitha,’’ ta nyenyeta ngaaka.

Ta ti ngele aamati mboka oye na uuthemba waNamibia, oshike ye na okukeelelwa okushingitha momatala? 

Ta gwedhapo ta ti, ngele ope na omahala, aantu naya pewe omahala gokushingithila iinima yawo.

“Oshilongo osha taalela nale uupyakadhi wiilonga kayi po unene mokati kaanyasha. Aalumentu mboka otaya kambadhala inaaya hala oku ka nyega iinima yaantu, shoka tashi etitha omukumo onkene inaya pumbwa okushingilwa momapandaanda,’’ ta popi nongeyo.

Mayola okwa ti, ngele shoka ta lopotwelwa oshoshili osha pumbwa okumona ehulilo.

Ta gwedha po ta ti ngele otaya vulu okufuta, ihe ope na ehala, naya pewe ehala ya tsikile okulonga iilonga yawo.

“Shoka tashi longwa kaalumentu mboka otashi nyanyudha, notandi ya tsu omukumo opo ya tsikile niilonga yawo,’’ a kumagidha ngaaka.

Mayola okwa dhenge omuthindo pondando kutya kehe gumwe oha tula ko ondando ye mwene kiilonga ye, sha ikolela kwaashoka ta longo, onkene shoka itashi tidhitha aantu.

Omukuluntu gwomatala kakwa li ta kutha po ongodhi opo a tye ko sha kehokololo ndika.

Esiku ndyoka oshifokundaneki shika okwa li sha kwashilipaleke uunongo wu li maamati moka.

Omunyasha kehe okwa hala okukala a opala okuza koshipala sigo okoompadhi. 

Aamati mboka otaye ya tuntu mo moshili nakehe gumwe ta zi mpoka oti ithile ashike. 

Oshigwana esiku ndyoka osha li shi li momusholondondo sha tegelela okwoopalekwa.

Saima Shilongo ngoka ha ningi iipanyala momatala gaShakati okwa ti, kehe gumwe nookasitoma dhe.

“Ihe ookasitoma ndhoka hadhi ende ashike tadhi pula okulongwa, kutse ihadhi yako we, oshoka otadhi hilwa kondando ndjoka yi li pevi unene kaamati mboka,’’ ta popi ngaaka.

Ta lombwele oshifokundaneki shika ta ti ye ke na ondumbo nomuntu, ta ti aamati mboka otaya longo shili nawa, yo natango ohaya endelele, niinima yawo oyongushu.

Niita Martin okwa ti, okwa kala nokulonga iipanyala omimvo dha thika puheyali, ihe nuumvo anuwa okwa kanitha ehwata lyookasitoma oshoka odhindji odha yi kaamati mboka taya popiwa mondoolopa.

“Aamati mboka otaya pula unene oshimaliwa shi li pevi, paife ookasitoma dhetu inadhi hala we okufuta ondando ndjoka tatu ya pula,” ta nyenyeta ngaaka.

vkaapanda@nepc.com.na


2023-07-28  Victoria Kaapanda

Share on social media