Aanafaalama yomomapya otaya nyenyeta kutya iikulya yoshikukuta oya kala ko oshoka otaya si ondjala momagumbo.

Omanyenyeto ngoka oga zi kaakakalimo ya yooloka yomiitopolwa ine yomonooli, sho ya kanitha iilya momapya gawo molwefundja ndyoka lya li lya yonagula omapya  oshowo omvula inaayi loka nawa nuumvo.

Kansela gwoshikandjohogololo shOutapi Immanuel Shikongo, okwa nyenyeta kutya aantu yamwe ihaya mono oshikukuta nonando oya taalela omaupyakandhi ga faathana naamboka taya pewa oshikukuta.

“Oshikukuta osha nuninwa oshigwana  shoka sha taalela omaupyakadhi ga yooloka oshowo ondjala, ya etwa komaupyakandhi ihaaga vulu okukeelelwa,’’ ta fatulula ngaaka.

Hans Haikali gwoshikandjohogololo shEtayi okwa ti, aantu ye vule 6 000 oya ishangitha oshikukuta.

“Oshigwana otashi si ondjala, inashi mona mo sha momapya. Natango omwaalu ngoka otagu ende gu uka pombanda,’’ ta popi ngaaka.

Ta ti oshigwana osha pumbwa eyambidhidho lyiikulya lela.

Kansela gwoshikandjohogololo Ompundja Adolf Hitler Uunona okwa ti, aantu ye li omathele okwa li ya ponokele ombelewa yoshikandjohogololo taya lili ondjala.

“Omapya oga kukuta, oshigwana osha mona iihuna yiikulya, nongele itapu kuthwa etokolo lyomeendelelo, onkalo oyu uka kuuwinayi,’’ ta popi ngaaka.

Omugandji gomauyelele moombelewa oonene dhoshitopolwa shaMusati Simion Kandjala okwa popi ta ti aantu ya thika 1 300 000, oya shangwa ya taalela ondjala.

“Omwaalu ngoka hago aguke, oshoka natango otu li metifa okuyalula,’’ ta popi ngaaka.

Sho Kundana a li a yi moonkundathana noongoloneya yiitopolwa mbyoka, oya popi kutya oye li metifa okuyalula nkene otaya ka gandja omwaalu gwahugunina.

Ombelewa yomuprima oya popi kutya aanambelewa yawo oshowo aakwatelikomeho yiitopolwa yomonooli oya gongala ngashiingeyi mOshakati okukundathana nokugongela omwaalu gwahugunina opo ku vulwe ku kuthwe etokolo lyahugunina. 

Nonando nuumvo aanafaalama yomomapya oya li ya longo nuudhiginini omapya gawo, oyendji oya hepitha oonkondo dhawo, sho iilya ya si po omolwomutenya sho omvula inaayi loka nawa.  Yamwe oya li ya popi kutya oya kala neyikwatopomutima kutya otaya ka sa ondjala komasiku gokomeho, oshoka omata gonuumvo kaga li ga gwana.

Maria Kaluwapa gwomomukunda Omuthitugwonyama okwa ti, oya li ya tokola okulonga nuumvo ihe omvula oya li ya hulile ondjilakati. “Nuumvo okwa li tu na omukumo kutya out na okulonga omapya getu, opo tu vule oku ka kutha mo natango iilya yokulanditha, opo tu vule okwiihupitha moomvula dha landula ko,” Kaluwapa ta ti ngaaka. 

Ta gwedha po ta ti, oya hepeka iimaliwa yawo yokupulula, oshoka iilya yawo oya si po komutenya.

“Otwa li twa longitha N$3 000 okupulula epya alihe. Ondjala nuumvo okwa li tu shi otwe yi pa omuthi, oshoka okwa li twa tokola okulonga,” ta popi ngaaka. Tresia Neshuku gwomOshiku shaShipya okwa ti, mepya lye nuumvo ina mona mo nando olata yimwe.

Ta ti epya lye alihe olya mona iihuna, iilya ayihe oya sa po komutenya.

Neshuku ta ti, ope na natango omagumbo gamwe momukunda gwawo ge na iilya ya sa po thilulu komutenya. Johannes Johannes gwomomukunda Elim okwa ti, epya lye inali pululwa nuumvo, oshoka okwa kala a tegelela omuloka omuhwepo opo a vule okupululitha. “Shika onda kala nde shi tegelela nale, omvula yotango sho ya loko, okwa li ya shololitha ndje. Kanda li nda pulula, onda li nda mono kutya otandi hepitha oonkondo dhandje niimaliwa,” ta popi ngaaka. Okwa kumagidha oshigwana shi kale tashi lesha onkalo yombepo, opo aluhe kaashi ihepithe oshowo iimaliwa yawo.

Omukulupe gumwe a yambuka momukunda Ekulo moshitopolwa shaShikoto, Selma Nashiko okwa li a hokololo nkene omvula hayi ka talwa kEwale uuna itaayi loko. 

 “Nkene tatu putuka omvula ohayi ka talwa uuna ya kala ko. Ope na omilandu hadhi landulwa kwaamboka ye na uunongo opo omvula yi loke,” ta fatulula ngaaka.  Ta gwedha po kutya mongashiingeyi oshilongo shika oshi na iinima oyindji ya lunduluka omolwuukriste.

“Kandi na we ontseyo ngele natango ohashi ningwa moshilongo shetu muka, ihe osha kala ko. Omvula mOndonga oya kala hayi ka talwa kAakuusinda, mboka yezimo lyetu,’’ ta ti ngaaka.  

Ta popi ta ti, mboka ya kala haye shi ningi oya hula ko onkene kaku na we ngoka e na uunongo mboka woku shi ninga.  Nashiko okwa ti koAngola oshinima shoka ohashi ningwa natango, oshoka mboka ye na uunongo mboka oko ye li natango. 

vkaapanda@nepc.com.na